Cuộc đời “nhà hóa học” Vương Truyền Phúc: Cậu bé nông thôn nghèo thành tỷ phú ô tô điện vượt mặt Tesla của Elon Musk

It ai biết rằng tỷ phú Vương Truyền Phúc – người làm nên tên tuổi “gã khổng lồ” xe điện Trung Quốc BYD sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh cơ cực, thiếu thốn. Bằng nỗ lực không ngừng nghỉ, ông Wang đang từng bước đưa doanh nghiệp lên dẫn đầu toàn cầu từ con số 0.

Khởi đầu từ chế pin điện thoại cho Nokia

Chủ tịch tập đoàn BYD, ông Vương Truyền Phúc (Wang Chuanfu) sinh năm 1966, là con thứ 8 trong một gia đình nhà nông nghèo khó. Cha mẹ mất sớm, ông Wang được các anh chị nuôi nấng từ khi còn nhỏ.

Hơn ai hết, ông Wang ý thức được chỉ có chăm chỉ, nỗ lực mới giúp bản thân và gia đình thoát khỏi cảnh khó khăn. Chính vì vậy, ông dồn hết thời gian vào học tập và tốt nghiệp chuyên ngành Hoá học Đại học Trung Nam. Nhận thấy bản thân có đam mê đặc biệt với khoa học, ông Wang quyết định học lên cao học và trở thành Thạc sĩ Khoa học của Viện Nghiên cứu Kim loại màu tại Trung Quốc.

Xuất phát điểm là một nhà hoá học sau khi ra trường, ông Wang bắt đầu có những bước tiến trong sự nghiệp của mình khi thành công lọt vào đội nghiên cứu của chính phủ Trung Quốc.

Tháng 2/1995, sau khoảng thời gian làm việc với tư cách là một nhà nghiên cứu khoa học, ông cùng người anh họ Lv Xiangyang thành lập BYD Co. (viết tắt của cụm “Build Your Dream”). Mới đầu, BYD chỉ là đơn vị chuyên sản xuất pin điện thoại.

Tỷ phú Wang Chuanfu từng chia sẻ, ban đầu công ty chỉ là một nhà máy sản xuất pin sạc. Tại thời điểm này, BYD đã gặt hái nhiều thành công hơn tưởng tượng khi trở thành nhà cung cấp pin cho nhiều hãng điện thoại có tiếng, một trong số đó có thể kể tới “huyền thoại” Nokia.

10 năm sau khi công ty được thành lập, BYD đã chiếm hơn một nửa thị trường pin điện thoại di động trên thế giới, trở thành nhà sản xuất pin lớn nhất của Trung Quốc.

Mặc dù liên tục gặt hái “quả ngọt”, ông Wang chưa bao giờ có ý định lơ là việc kinh doanh mà luôn cố gắng đưa doanh nghiệp phát triển xa hơn. Năm 2002, BYD quyết định mở rộng thêm sang mảng kinh doanh ô tô.

Cú bắt tay với huyền thoại Warren Buffett

Doanh nghiệp đã mua lại Quinchuan Auto, đơn vị sản xuất ô tô đang trên đà thua lỗ, và mở thêm một công ty con phụ trách mảng xe cộ với tên gọi BYD Automobile Company. Nhận được sự tín nhiệm, ông Wang trở thành Giám đốc điều hành kiêm Chủ tịch Tập đoàn BYD, tập đoàn mẹ của BYD Automobile Company và BYD Electronics.

Với kiến thức nền và kinh nghiệm sẵn có về chế tạo pin, ông Wang tiếp tục “thừa thắng xông lên” trong lĩnh vực pin xe điện. Ông cùng ban quản trị tập đoàn tin rằng muốn giữ chi phí sản phẩm ở mức tốt thì BYD cần chủ động sản xuất được nhiều linh kiện hơn. Vì thế, doanh nghiệp bắt đầu tập trung nhiều nguồn lực cho việc sản xuất các bộ phận ô tô điện.

Không chỉ thành công trong việc sở hữu pin xe điện và chất bán dẫn của riêng mình, năm 2008, BYD “một bước lên mây” khi được “thiên tài đầu tư” Warren Buffett nhìn trúng và quyết định dành hơn 230 triệu USD đầu cơ vào doanh nghiệp Trung Quốc này. Lợi nhuận tập đoàn sau đó đã liên tục tăng chóng mặt, giúp tỷ phú Warren Buffett hưởng lợi gấp 33 lần sau 13 năm đầu tư.

Năm 2016, BYD đã thành công bán được 96.000 chiếc xe điện tại thị trường trong nước. Cuối năm ngoái, BYD chạm mốc kỷ lục khi có đến hơn 220.000 lượt đặt mua, tăng 145% so với cùng kỳ.

Tổng kết cả năm 2022, BYD đã bán ra 940.000 xe điện chạy bằng pin toàn cầu, trong đó 911.140 chiếc được bán ra tại thị trường Trung Quốc. Trong khi cũng cùng thời điểm đó, Tesla của tỷ phú Elon Musk chỉ sở hữu khoảng 170.000 lượt đăng ký đặt mua, số lượng xe bán ra tại Trung Quốc chưa được một nửa so với BYD khi chỉ đạt khoảng 440.000 xe.

Theo số liệu từ Reuters, trong quý I/2023, BYD vẫn duy trì phong độ khi số lượng xe điện bán ra trong nước cao gấp 5 lần so với Tesla.

Không chỉ tập trung trong nước, ngày 1/4/2023, BYD bắt đầu bán xe điện tại Mexico. Bên cạnh đó, nhà sản xuất ô tô Trung Quốc do tỷ phú Warren Buffett hậu thuẫn, đang liên tục mở rộng và thâm nhập thị trường quốc tế, trước mắt là các khu vực như châu Á, châu Âu và châu Mỹ Latinh.

BYD sở hữu “hậu phương” rất vững chắc khi luôn có sẵn những công nghệ tiên tiến nhất. Doanh nghiệp nắm trong tay hầu hết các công nghệ cốt lõi bao gồm xe năng lượng mới, động cơ pin, chip bán dẫn và bảng điều khiển điện tử. Theo giới thiệu của hãng, xe điện BYD sử dụng công nghệ pin độc quyền, giúp mang lại hiệu suất vượt trội và tuổi thọ cao hơn nhiều so với pin lithium-ion truyền thống.

Bản thân Chủ tịch Wang cũng từng nhiều lần tự hào rằng doanh nghiệp của ông thuộc một trong hai nhà sản xuất duy nhất trên thế giới (Tesla là nhà sản xuất còn lại) có thể thực sự tự chế tạo ra một chiếc xe điện.

“Nếu BYD giữ vững phong độ, doanh nghiệp này có thể sẽ là nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới vào năm 2030” là dự đoán của nhiều nhà phân tích nổi tiếng như Charlie Munger và Warren Buffett.

Hiện tại, BYD đã trở thành một tập đoàn với vốn hoá thuộc top đầu Trung Quốc và xếp thứ 6 toàn cầu. Hưởng lợi từ tài chính tập đoàn, ông Wang hiện đang sở hữu khối tài sản rơi vào khoảng 19 tỷ USD, nằm trong top 100 người giàu nhất thế giới, theo bảng xếp hạng Bloomberg Billionaires Index.

Cạnh tranh với Tesla

Theo Forbes, tài sản của ông Vương tăng lên 27 tỷ USD vào tháng 7/2022 rồi giảm còn 25 tỷ USD. Năm 2009, sau khi tỷ phú đầu tư Buffett rót vốn vào BYD, ông Vương đã trở thành người giàu nhất Trung Quốc nhờ bỏ túi 5,1 tỷ USD.

Năm ngoái, tài sản của ông Vương cán mốc 23,5 tỷ USD sau khi giá cổ phiếu BYD tăng gấp 2 lần. Thời điểm đó, ông là tỷ phú giàu thứ 14 tại Trung Quốc.

BYD đang cạnh tranh với Tesla để trở thành hãng xe điện lớn nhất thế giới. “Các vị đã thấy xe của họ chưa. Tôi không cho rằng họ tạo ra một sản phẩm tốt”, CEO Tesla Elon Musk nhận xét về xe điện của BYD trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg hồi năm 2011.

Tuy nhiên, Tesla đã bị BYD vượt mặt sau 11 năm. Hãng xe Trung Quốc gặp ít thách thức hơn trong đại dịch, thậm chí thu về lợi nhuận cao hơn nhờ khả năng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và cơ sở sản xuất. Trong khi đó, ông Musk phải đóng cửa nhà máy tại Thượng Hải trong 2 tuần vào giai đoạn phong tỏa.

Thêm vào đó, BYD có thể tự sản xuất chip và pin. Vì vậy, hãng không gặp phải những căng thẳng về nguồn cung và hậu cần như các hãng xe khác.

BYD đã vượt mặt Tesla sau khi bán được 641.350 chiếc xe trong 6 tháng đầu năm, so với khoảng 564.740 chiếc của hãng xe điện Mỹ.

BYD cũng hợp tác cùng Mercedes-Benz để sản xuất xe tải điện với mức giá khởi điểm 50.000 USD. Tuy nhiên, trọng tâm chính của hãng xe vẫn là xe bus, xe con, xe đạp điện và pin có thể sạc lại.

Khi được hỏi vì sao muốn xây dựng một công ty sản xuất xe điện, ông Vương giải thích xăng đã gây ra nhiều vấn đề về môi trường. “Tương lai của xe điện tại Trung Quốc rất tươi sáng”, ông chia sẻ.

Sau 20 năm, ông Vương đã đi một chặng đường dài. Chia sẻ về lý do dấn thân vào ngành công nghiệp xe điện, ông cho biết mọi thứ bắt nguồn bằng sự tò mò.

“Khi nhìn thấy một thứ tốt đẹp, chúng tôi sẽ tự hỏi điều gì đã tạo ra thứ tốt đẹp đó, và bắt đầu đi tìm nguồn gốc sâu xa của chúng”, vị tỷ phú nói thêm.

“Để trở thành người đi đầu, chúng ta cần không ngừng khám phá các lĩnh vực mới và tiến về phía trước một cách vững chắc. Quá trình đó không hề dễ dàng. BYD đã cống hiến hết mình cho việc nghiên cứu các công nghệ năng lượng mới, khắc phục thành công nhiều nút thắt cổ chai và đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.

Sự kiên trì là yếu tố quan trọng của tinh thần kinh doanh”, Wang chia sẻ với Forbes. “Để thành công trong một lĩnh vực có tốc độ thay đổi nhanh chóng và chưa quá phổ biến, các công ty phải “ra quyết định linh hoạt và hiệu quả”. Hiện nay, tốc độ thay đổi của thị trường rất nhanh. Các doanh nghiệp cũng phải thích ứng thì mới theo kịp thời đại”.

Theo SCMP, Gulf News/Vietnamfinance