Sếp lớn FPT Hoàng Nam Tiến chia sẻ: Sếp nào cũng nói tài sản quý nhất là con người, nhưng hễ gặp khó khăn lại cho bớt ‘tài sản’ ấy ra đường

Nếu hỏi câu chuyện khi gặp khó khăn, cắt chi phí hay cắt người, câu trả lời thầm kín của rất nhiều lãnh đạo là CẮT NGƯỜI. “Lãnh đạo doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp lớn, hay nói “Con người là tài sản quý nhất của doanh nghiệp”, nhưng khi nào gặp khó khăn thì cho bớt tài sản ấy ra đường”, ông Hoàng Nam Tiến nói thẳng.

Chia sẻ tại sự kiện “Gắn kết đội ngũ: Tăng lương hay tăng trải nghiệm” mới đây, ông Hoàng Nam Tiến – Phó chủ tịch Hội đồng trường FPT – cho biết: Trong hoàn cảnh khó khăn như hiện nay, phần lớn doanh nghiệp đang đối diện với câu chuyện cắt CHI PHÍ hay cắt NGƯỜI.

“Rất nhiều lãnh đạo doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp lớn, hay nói “Con người là tài sản quý nhất của doanh nghiệp. Nhưng bao giờ cũng thế, khi nào gặp khó khăn thì cho bớt “tài sản” ấy ra đường. Đấy là sự thật”.

“Một điều thầm kín họ không trả lời công khai, có lẽ rất nhiều lãnh đạo (không phải tất cả), sẽ chọn cắt người. Cho nhàn”, ông Tiến nói.

Ông cũng chia sẻ câu chuyện của chính FPT trong đỉnh dịch Covid. Khi ấy là tháng 7/2021 – thời điểm TPHCM, rồi Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội toàn thành phố, các hoạt động kinh doanh không thiết yếu đều phải tạm ngưng.

“Các doanh nghiệp rơi vào tình trạng đóng cửa, ngủ đông, suy giảm kinh tế, anh Trương Gia Bình – Chủ tịch HĐQT FPT – gọi tất cả lãnh đạo vào họp online. Trong đó, nhấn mạnh một thông điệp: Không ai được mất việc!”

“Chúng tôi quý anh em mình lắm, nhưng khó kinh khủng. Giờ nào có được ra ngoài bán hàng. Các bạn FPT Retail bảo ‘Em không được đến cửa hàng’. Các bạn làm dự án bảo ‘Có hàng nhưng có mang sang bên khách hàng lắp đặt được đâu’. Vậy thì làm thế nào để không ai mất việc?”, ông Tiến nhớ lại.

Ông Trương Gia Bình lúc ấy nói rằng: việc tìm giải pháp là trách nhiệm của người lãnh đạo, yêu cầu không trình bày lý do.

“Chúng tôi đã phải tìm mọi cách trên đời, từ cắt lương lãnh đạo, cắt chi phí, cắt đủ mọi thứ, nhưng không cắt lương anh em. Tôi khẳng định điều này”, ông Tiến nhớ lại.

Nếu buộc phải cắt nhân sự, nên cắt thế nào?

Ở một diễn biến trước đó, công ty ông Tiến làm việc từng nằm trong thời kỳ C20 – cắt 20% nhân sự, mặc dù cắt giảm nhân sự là điều không ai muốn.

“Khi khó khăn quá, chúng tôi đành cắt người. Và đau lòng lắm. Thay vì triết lý cao đẹp, bọn tôi nhậu, người đi người ở ôm chặt nhau. Người đi dặn dò ‘Mày ở lại làm thay anh/chị’”, ông Tiến kể.

Hành động đầu tiên ông thực hiện với những lao động bị cắt giảm là sự chia sẻ. Sau này, khi đọc sách, ông nghiệm ra đấy là hành động lan tỏa Oxytocin – hormon hạnh phúc.

Một yếu tố nữa giúp giảm nhẹ trải nghiệm tiêu cực của nhân viên khi cắt giảm nhân sự là áp dụng công nghệ để giảm tải công việc cho người ở lại.

“Tất nhiên, không ai muốn bị mất việc, nhưng chúng ta phải làm cho những người ở lại hiểu mình phải làm tốt, để công ty vẫn tăng trưởng, để chính mình không bị rơi vào tình trạng mất việc tiếp”.

“Giai đoạn dịch bệnh, các doanh nghiệp đều rơi vào tình trạng mất việc. Chúng tôi bị chững một đoạn đầu tiên. Còn sau đó, giữa mùa dịch, giai đoạn khó khăn nhất, FPT vẫn giữ tốc độ tăng trưởng 2 con số trong rất nhiều lĩnh vực, không chỉ mảng Telecom”, ông Tiến kể.

Ông Tiến đúc rút lại: Khi cần cắt nhân sự, cần làm 2 việc. Một là có sự chia sẻ từ người lãnh đạo, kể cả cấp lãnh đạo cao nhất, chia sẻ được sứ mệnh công ty, đặc biệt chia sẻ cả hoàn cảnh của từng người thôi việc. Hai là tập trung những gì tốt nhất, tận dụng được mọi cơ hội, làm việc với nỗ lực cao nhất có thể, để những người ở lại không phải là người bị mất việc tiếp theo.

Chủ tịch FPT Telecom Hoàng Nam Tiến: Công ty phải như một đội bóng chứ không phải như gia đình!

Vì sao chủ tịch FPT Telecom Hoàng Nam Tiến phản đối quan điểm “công ty là gia đình”? Là bởi: Công ty là một đội bóng!

Tôi nói này:

“Công ty như một gia đình nghe rất là dễ thương. Và các sếp thỉnh thoảng hay dùng bài đấy để nói chuyện với nhân viên. Nhưng đấy chỉ là gia đình dành cho mấy đứa con ngoan thôi.

Trong một gia đình, giống như bàn tay, có ngón ngắn có ngón dài. Nếu mà có đứa nghiện hút, có đứa phạm lỗi ở trong gia đình, chúng ta vẫn phải bảo vệ, vẫn phải nuôi nó. Chẳng may có đứa bị tật nguyền, thì mình vẫn nuôi bởi vì đó là gia đình, không được đuổi đứa đấy ra khỏi nhà và cũng không ai đuổi cả, vẫn chăm lo mọi chuyện.

Thế nhưng công ty phải như một đội bóng, từ chủ tịch đến anh xách nước, anh tiền đạo, anh hậu vệ ai cũng phải phấn đấu hết mình trong mỗi trận bóng để giữ vị trí của mình.

Ronaldo có đá hay bao nhiêu, 3 trận không ghi bàn cũng xuống làm dự bị.

Vì vậy, một công ty phải như một đội bóng chứ không phải như gia đình!”

“Ngày xưa, chúng tôi hay ca ngợi công ty mình như một gia đình. Đến giờ tôi phản đối. Một công ty phải như một đội bóng, từ huấn viên,… lúc nào cũng phải phấn đấu để giữ vị trí. Vì nếu như trong gia đình, có đứa nghiện hút vẫn phải nuôi. Nhưng thực tế, công ty không thể làm được đó.”

Đó là chia sẻ của ông Hoàng Nam Tiến, cựu Chủ tịch FPT Software, chủ tịch FPT Telecom tại một sự kiện nhân sự diễn ra trước đây tại TP HCM.

“Ngày tôi về làm ở FPT Software, nhiều người hỏi tôi cần bao nhiêu người. Khi nhận nhiệm vụ làm Chủ tịch, tôi chỉ mang về 2 người. Cô thư ký đã làm cho tôi 10 năm và anh lái xe đã làm cho tôi 5 năm. Mọi người ngạc nhiên lắm. Tôi không cần bất kỳ người nào, không cần giám đốc tài chính hay giám đốc bán hàng. Thực sự tôi rất tự hào về điều đó vì FPT đã có nền tảng tuyệt vời với đội ngũ tuyệt vời”, ông Tiến dẫn dắt để trả lời cho câu hỏi của người điều phố rằng: Lãnh đạo cần những phẩm chất gì.

Theo ông Tiến, lãnh đạo cần 3 điều. “Thứ nhất, phải kế thừa những gì tốt đẹp nhất của người đi trước. Thứ hai là phải thay đổi. Nếu không thay đổi cho tốt hơn thì người ta không lãnh đạo mới làm gì. Thứ ba là đổi mới. Nếu lãnh đạo làm được 3 điều đấy thì sẽ khẳng định được giá trị của bản thân”.

Ông Tiến kể lại, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT, từng đúc kết 3 chữ với lãnh đạo là Chí gương sáng. Chí ở đây là chí công vô tư, điều này rất khó đối với lãnh đạo. Gương là lãnh đạo phải là tấm gương sáng. Lãnh đạo không đi làm đúng giờ, không gương mẫu, không chăm chỉ thì khó nói được nhân viên. Sáng là sáng suốt.

Và nếu chỉ được chọn một từ trong số các phẩm chất của lãnh đạo thì ông Tiến sẽ chọn sáng suốt. “Tôi nghĩ đơn giản, công ty được thành lập ra để kiếm tiền. Người lãnh đạo mà không sáng suốt kiếm ra tiền thì có nói về văn hóa thì rồi công ty cũng không tồn tại được. Công ty không kiếm ra tiền thì khỏi nói về văn hóa. Tôi chọn từ sáng suốt”.

“Ngày xưa, chúng tôi hay ca ngợi công ty mình như một gia đình. Đến giờ tôi phản đối. Một công ty phải như một đội bóng, từ huấn viên, hậu vệ … lúc nào cũng phải phấn đấu để giữ vị trí. Vì nếu như trong gia đình, có đứa nghiện hút vẫn phải nuôi. Nhưng thực tế, công ty không thể làm được đó.”

Ông Tiến đã nói về câu chuyện công nghệ ở FPT và mối liên quan giữa công nghệ và nhân sự. “FPT Software từng kinh doanh tốt nhưng đến một ngày đẹp trời, không tốt nữa. Lúc đó, chúng tôi không họp để nói về công nghệ mà chỉ nói về chuyện đuổi người. Vấn đề là ở đâu?

Trước đó, chúng tôi đã rất thành công và hài lòng với công nghệ đang làm. Đột nhiên chúng tôi nhận ra rằng, nếu cứ đi như thế này thì sẽ đi vào con đường mòn. Và lúc đó chúng tôi mới nhận ra vai trò của công nghệ. Lúc đó chúng tôi mới bắt đầu đầu tư vào big data, Internet of things….

Điều bất ngờ là từ công nghệ, giúp chúng tôi tiếp cận với những công ty công nghệ hàng đầu thế giới, cho phép chúng tôi cạnh tranh với họ.

Và lúc đó, mọi công việc liên quan đến đuổi người, tìm người, quản lý nhân sự, tìm người tài được giải quyết hết. Bạn hãy tin tôi đi, nếu không giữ được tốc độ tăng trưởng hơn hẳn công ty cùng ngành mình thì luôn gặp vấn đề nhân sự. Khi tăng trưởng vẫn gặp vấn đề về nhân sự nhưng chúng tôi gọi là good problems. Nếu tăng trưởng bằng hoặc ít hơn thì ngày nào cũng gặp vấn đề về nhân sự. Công nghệ hay ở chỗ đó”, ông Tiến nói.

Quan điểm này của ông Tiến cũng khá giống với doanh nhân Matt Engel, chủ tịch đồng thời là CEO của Attend.com từng chia sẻ trên tạp chí Inc. Theo ông có một mục tiêu chính với những đội bóng đá chuyên nghiệp là đạt được và giành chiến thắng tại các giải đấu danh giá. Để chiến thắng, các đội bóng phải có tầm nhìn gồm việc có một kế hoạch thi đấu và quyền tự chủ cá nhân để đưa đội đến chức vô địch.

Một doanh nghiệp, giống như một đội bóng đá, phải có tầm nhìn hướng tới thành công. Điều này có nghĩa là có kế hoạch kinh doanh, chiến lược tiếp thị và các thành viên trong nhóm phù hợp để thực hiện những mục tiêu, kế hoạch và chiến lược mà bạn đã thiết lập cho doanh nghiệp của mình.

Matt Engel cũng cho biết thêm “Với bóng đá điều không thể thiếu là huấn luyện viên và đội trưởng. Trong thế giới kinh doanh, CEO đội ngũ quản lý là người chọn tất cả những cá nhân xuất sắc và kéo họ lại với nhau thành một nhóm với mục đích chung. Và sau đó buộc họ phải thực hiện.”

Engel quan niệm đối với một đội bóng, đó là thắng lợi và thua lỗ. Đối với một doanh nghiệp bạn có khách hàng hạnh phúc và nhân viên hạnh phúc.

Ai sẽ lãnh đạo nhóm của bạn trên sân cỏ?

Khi bạn nghĩ về các đội bóng hàng đầu, bạn có thể nhận thấy rằng có một điểm chung là họ có những nhà lãnh đạo xuất sắc. Tom Brady, Drew Brees, Peyton Manning và Russell Wilson không chỉ là những cầu thủ giỏi nhất mà còn là những nhà lãnh đạo giỏi, những người có thể dẫn dắt đội bóng của họ trên sân cỏ thông qua tài năng, niềm đam mê và sự bình tĩnh.

Các doanh nghiệp cũng cần các nhà lãnh đạo hiệu quả để tổ chức, thực hiện và truyền cảm hứng cho những người xung quanh vì lợi ích cao nhất của doanh nghiệp. Họ cũng phải duy trì sự bình tĩnh, có thể thích ứng với những thay đổi và tự tin vào khả năng của mình, cùng với tài năng của các thành viên khác trong nhóm, dẫn dắt đội chiến thắng.

Khả năng phục hồi

Có doanh nhân từng nói “Không phải là việc bạn bị hạ gục mà ở việc bạn đứng dậy hay không.” Các đội bóng cần phải kiên cường. Họ sẽ mất một ngôi sao hoặc dừng chân tại các mùa giải.

Hay các chân sút bỏ lỡ để ghi được thêm một điểm. Sự khác biệt giữa các nhóm ưu tú là họ có khả năng thích ứng để tiếp tục chơi cho đến khi các giây cuối cùng khi đồng hồ đếm ngược dần về mốc không.

Doanh nghiệp của bạn sẽ có được thiết lập tương tự. Thay vì nằm gục lại trên mặt đất, hãy tự mình đứng dậy và chuẩn bị cho vở kịch tiếp theo.

Tinh thần thép

“Chỉ có một cách để thành công trong bất cứ điều gì và đó là kiên trì với tất cả mọi thứ. Tôi điều đó và tôi yêu cầu các cầu thủ của tôi cũng vậy. “- Vince Lombardi, một huấn luyện viên cho biết.

Các cầu thủ bóng đá phải tập luyện quanh năm, không chỉ trong mùa giải. Họ chơi tệ hoặc bị thương. Các huấn luyện viên phải chuẩn bị cho các trận thi đấu trước đối thủ bằng cách xem họ thi đấu hàng giờ liền từ nhiều tuần trước đó. Có sự cống hiến, niềm đam mê và ý chí đó là cách các cầu thủ và huấn luyện viên đạt được thành công.

Các chủ doanh nghiệp cũng cần có tinh thần làm việc mạnh mẽ để cung cấp sản phẩm hay dịch vụ tốt nhất hiện có, cũng như đạt được sự phục vụ khách hàng và khả năng cạnh tranh tốt nhất, để thành công. Đây không phải là may mắn. Cũng không phải là về tiền bạc.

Đó là quyết tâm và niềm đam mê giúp bạn dành vô số giờ vào công việc kinh doanh của mình như thực hiện nghiên cứu, đo lường kết quả, và lắng nghe khách hàng. Nếu không có tinh thần thép, doanh nghiệp của bạn, cũng giống như bóng đá sẽ không thể đứng nổi với sự cạnh tranh.

Bạn sẽ không thắng tất cả

Các chủ doanh nghiệp đã học được rằng họ sẽ thất bại tại một số thời điểm – thậm chí với các doanh nhân giỏi nhất. Các đội bóng cũng nhận thức được thực tế này. Để ngăn việc thất bại tương tự xảy ra lần nữa, nhóm nghiên cứu sẽ nhìn lại những gì đã làm việc và những gì đã xảy ra để họ có thể chiến thắng vào tuần sau.

Các chủ doanh nghiệp cũng phải có tinh thần này. Ví dụ: Nếu chiến dịch tiếp thị thất bại, chủ doanh nghiệp cần phải đánh giá những điểm mạnh và điểm yếu của chiến dịch để tránh những sai lầm tương tự.

Người ta cũng nên nhận ra rằng chỉ vì một chiến dịch thất bại không có nghĩa là toàn bộ công việc của họ đổ bể. Đó chỉ là một trận đấu thất bại. Bây giờ họ phải điều chỉnh để trở lại vào trận đấu rồi giành chiến thắng.

Theo Nhịp sống thị trường/Trí thức trẻ