Từ một cô bé chăn vịt rồi cô công nhân nghèo với mức lương chỉ 1 USD/ngày, Chu Quần Phi đã vượt qua hành trình khởi nghiệp khó khăn, xây dựng đế chế công nghệ và trở thành nữ tỷ phú giàu nhất thế giới.
Năm 2017, bà Zhou Qunfei (Chu Quần Phi) được tạp chí chuyên về xếp hạng tỷ phú Forbes tôn vinh là nữ tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới, với tài sản ròng đạt 7,4 tỷ USD. Hiện nay (tháng 11-2022), bà Chu nắm giữ khối tài sản trị giá 7,1 tỷ USD.
Ở tuổi 52, Chu Quần Phi đang là nữ tỷ phú giàu nhất Trung Quốc, nữ tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới kiêm nữ doanh nhân giàu nhất mảng công nghệ. Bà chính là người sáng lập công ty Lens Technology – nơi cung cấp màn hình điện thoại cảm ứng cho các “ông lớn” công nghệ trên thế giới. Thế nhưng, vốn dĩ Chu Quần Phi xuất thân trong gia đình nghèo khó, phải làm đủ nghề để kiếm sống.
Tuổi thơ nghèo khó chạy ăn từng bữa, mất mẹ từ sớm
Chu Quần Phi sinh ra tại làng quê nghèo ở thị xã Tương Hương, TP Tương Đàm, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Bà có một tuổi thơ nghèo khó, mẹ mất khi bà mới 5 tuổi. Sau đó, cha của bà không may bị mù, rồi mất một ngón tay trong vụ tai nạn ở nhà máy. Vì thế, từ nhỏ Chu Quần Phi đã quen với việc lao động chăm chỉ, sáng dậy sớm hái rau cho lợn, đi học về lại tất bật chăm lợn, chăm gà.
Nữ tỷ phú nhớ lại: “Tôi thường xuyên phải nghĩ đến bữa tiếp theo sẽ ăn gì và làm thế nào để có đồ ăn”. Bà luôn cố gắng hoàn thành bài vở càng sớm càng tốt, sau đó dành thời gian giúp đỡ gia đình, đi làm thêm kiếm thu nhập.
Ở nơi Chu Quần Phi sinh ra, số phận của tất cả những cô gái trong làng đều giống nhau. Họ đều kết hôn từ sớm, rồi quanh quẩn ở nhà chăm lo cho chồng con. Thế nhưng, Chu không muốn làm điều đó, nên bà đã bỏ học năm 16 tuổi và rời quê lên Thâm Quyến xin việc.
Trong một cuộc phỏng vấn, bà từng chia sẻ suy nghĩ của mình về vấn đề này: “Với nhiều người, đây là một lựa chọn an toàn. Nhưng tôi đã chọn kinh doanh và tôi không hối tiếc”.
Cú lừa đầu tiên và chật vật với mức lương 1 USD/ngày
Thời gian đầu, Chu Quần Phi xin vào làm bảo vệ nhà kho ở một công trường xây dựng. Thế nhưng, sau 4 tháng bà vẫn không nhận được 1 đồng lương nào. Đến lúc này, bà mới biết rằng mình đã bị lừa, và quyết định tìm tới nơi khác làm việc thay vì về quê. Nhờ một sinh viên tốt bụng, bà tìm đến một xưởng sản xuất thấu kính và màn hình gần trường ĐH Thâm Quyến, xin làm công nhân ở đó. Lúc ấy, đồng lương của bà chỉ là 1 USD/ngày, nhưng bà vẫn làm việc rất chăm chỉ.
Vừa làm việc, Chu Quần Phi vừa miệt mài học tập. Đó là những tháng ngày vất vả, sáng dậy sớm đi làm ở nhà máy, tối lại đến lớp học bổ túc hay tới thư viện.
Quãng thời gian đó tuy ngắn ngủi, nhưng Chu đã học hỏi tất cả những gì có thể, từ lái xe đến kế toán, thương mại, máy tính,… Chu tâm niệm, chỉ cần học thêm được một kỹ năng, thì con đường mưu sinh chắc chắn sẽ nhiều thêm một ngả.
Sau 3 tháng, bà quyết định viết đơn xin nghỉ việc vì muốn đi tới nơi khác học hỏi nhiều hơn. Thế nhưng, cấp trên bất ngờ giữ bà lại, đề nghị bà làm quản lý cho một nhóm nhỏ ở nhà xưởng.
Chu Quần Phi nhớ lại: “Có thể là do chữ viết của tôi không tồi, hoặc cũng có thể là bởi lá đơn xin thôi việc của tôi quá cảm động chăng? Tôi rất biết ơn các vị lãnh đạo vì họ đã thu nhận tôi, cho tôi có thêm cơ hội rèn luyện bản thân”.
Khởi nghiệp công ty gia đình, từng có lúc muốn tự tử
Sau nhiều năm cống hiến cho nhà xưởng sản xuất thấu kính, Chu Quần Phi nghĩ rằng đây là lúc bà nên bắt đầu khởi nghiệp. Vì thế, vào năm 1993, bà rời công ty, lấy khoản tiền tiết kiệm hơn 20.000 đô la Hong Kong (khoảng 60 triệu) để mở một xưởng sản xuất màn hình trong căn hộ đi thuê 3 phòng ngủ với 7 anh chị em của mình. Suốt 4 năm sau đó, căn phòng nhỏ ấy là nơi in ấn, đóng gói của công ty.
Thế nhưng, khởi nghiệp đâu phải là chuyện quá dễ dàng. Thời gian đầu, Chu Quần Phi phải đi khắp nơi để tìm kiếm khách hàng, nhưng đa phần bà chỉ nhận lại sự ghẻ lạnh và những lời từ chối. Có những nơi bà chỉ vừa tới nơi, chưa kịp trình bày đã bị bảo vệ đuổi đi.
Chu nhớ lại: “Chúng tôi khởi nghiệp rất khó khăn, tiền không có, kinh doanh dậm chân tại chỗ. Có ngày tôi chỉ có tiền lo bữa trước mà chẳng có bữa sau. Nhưng tôi vẫn kiên trì làm mọi thứ có thể và không bao giờ đổ lỗi cho hoàn cảnh”.
Thế rồi, công việc dần trở nên khấm khá, nhiều khách hàng lần lượt tìm đến. Bà phải chi thêm tiền thuê nhân công, thậm chí phải 2 lần bán nhà để trả tiền lương cho nhân viên.
Sau 10 năm hoạt động, Chu Quần Phi thành lập công ty nghiên cứu phát triển sản xuất các sản phẩm ống kính Lens Technology, đặt trụ sở tại Hồ Nam.
Khi mới thành lập, hãng điện thoại Motorola đã đặt hàng công ty thiết kế ống kính chống xước cho điện thoại Razr V3 của họ – và đó chính là bước ngoặt khiến cuộc đời bà thay đổi.
Khi sản phẩm của Motorola ra mắt, hàng loạt những “ông lớn” sản xuất điện thoại đình đám khác như Samsung, Nokia và HTC bắt đầu liên hệ. Tiếng lành đồn xa, ngay cả Apple cũng gọi điện và đặt mua ống kính cho các mẫu iPhone của họ. Lúc ấy, công ty Lens Technology đã có hơn 1.000 nhân công.
Mọi chuyện tưởng như đang dần ổn định, thì đến năm 2003, một biến cố xảy ra trong đời Chu Quần Phi, khiến nữ doanh nhân ấy suýt nghĩ tới chuyện tự tử. Đó là lúc bà vừa đánh bại một công ty đối thủ, giành được hợp đồng với Motorola.
Chu Quần Phi kể: “Một đối thủ đã ghen tỵ. Họ đã liên kết với đơn vị cung cấp nguyên liệu thô để cố loại tôi ra khỏi cuộc chơi. Nhà cung cấp nguyên liệu đã đặt ra yêu cầu rất cao và buộc Lens Technology phải thanh toán toàn bộ chi phí trước khi giao nguyên liệu”.
Lúc ấy, Chu đã phải bán đi nhà cửa, vô số tài sản khác tích lũy suốt những năm qua để thanh toán, thế nhưng bà vẫn không thể đáp ứng được yêu cầu của đối tác. Lúc ấy, bà hoàn toàn tuyệt vọng, dại dột nghĩ tới chuyện tự tử để chấm dứt tất cả.
Chu Quần Phi tâm sự: “Đứng ở bậc thềm ga Hung Hom, Hong Kong, tôi đã định tự tử với suy nghĩ mọi rắc rối sẽ biến mất khi mình chết đi, song một cuộc điện thoại của con gái đã khiến tôi thức tỉnh. Vì gia đình và vì nhân viên của mình, tôi không được phép bỏ cuộc”.
Kiên trì là chiến thắng
Sau cùng, Motorola đã hỗ trợ công ty của bà, giúp Chu Quần Phi vượt qua cơn khủng hoảng tài chính. Chỉ riêng trong năm 2004, công ty Lens Technology đã bán hơn 100 triệu bản màn hình phẳng với lời chào “Hello Moto” cho điện thoại V3 của Motorola.
3 năm sau đó, Lens Technology đánh bại vô số các đối thủ “sừng sỏ”, trở thành nhà cung cấp chính cho “gã khổng lồ” Apple.
Sau 22 năm kể từ khi thành lập, công ty Lens Technology chính thức đặt chân lên sàn chứng khoán. Công ty lúc này có hơn 90.000 nhân viên, sở hữu 32 nhà máy đặt tại 7 địa điểm khác nhau ở Trung Quốc. Năm 2018, Lens Technology được định giá 11,4 tỷ USD, đến năm 2020, theo thống kê của Forbes, con số này đã trở thành 15,1 tỷ USD.
Suốt hơn 30 năm qua, triết lý của Chu Quần Phi vẫn không thay đổi: “Kiên trì là chiến thắng”. Với bà, nếu bỏ cuộc giữa chừng, ta sẽ chẳng còn chút can đảm nào để bắt đầu tư vạch xuất phát. Nữ tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới khẳng định: “Đừng bao giờ từ bỏ vì một chút thất bại”.
Hiện tại, Chu Quần Phi sở hữu khối tài sản 12,2 tỷ USD, nắm giữ nhiều kỉ lục “vô tiền khoáng hậu”. Bà đang là người phụ nữ giàu nhất Trung Quốc, nữ tỷ phú tự thân giàu nhất và là nữ doanh nhân giàu nhất giới công nghệ. Năm 2016, tạp chí Fortune đã đưa nữ tỷ phú này vào danh sách Những người phụ nữ quyền lực nhất châu Á – Thái Bình Dương.
Trong công việc, bà luôn được ngợi ca là người có “khí chất không hề tầm thường”, vô cùng thu hút nhưng cũng thật khiêm tốn.
Chu Quần Phi tâm sự: “Tôi thực chất không được mọi người biết tới nhiều, nhưng thế hóa ra lại là điều tốt. Bởi theo tôi, quan trọng là biết cách giữ mình khi đã đạt tới thành công và biết tự động viên bản thân khi tình hình trở nên bất lợi”.
Theo SMCP, CNBC, Forbes, NYT, Lens Technology
