Người Việt có câu nói: “Trăm cái lý không bằng tí cái tình”, vậy nên việc phân chia mọi thứ rõ ràng sẽ giúp startup tránh được nhiều rắc rối về sau, kể cả khi thành công cũng như khi thất bại, Shark Phạm Thanh Hưng cho biết.
Chuyện khởi nghiệp và mâu thuẫn trong khởi nghiệp, đặc biệt mâu thuẫn giữa các nhà sáng lập, là vấn đề khá phổ biến hiện nay. Shark Nguyễn Xuân Phú, Chủ tịch HĐQT Sunhouse đã từng có chia sẻ rất nổi tiếng về vấn đề này: Người Việt cùng làm chung, đa phần thành cũng tan mà bại cũng tan!
Mới đây nhất, Shark Phạm Thanh Hưng, Phó chủ tịch HĐQT Cenland cũng có những nhận xét tương tự khi cho rằng trong khởi nghiệp câu chuyện khó nhất là “phép chia”.
Anh lý giải nguyên nhân là do “khi nói đến tiền bạc, người Việt hay ra quyết định dựa trên tình cảm, trăm cái lý không bằng tý cái tình”. Giai đoạn bắt đầu khởi nghiệp thường khá thuận lợi nhưng khi thành công mới xảy ra rất vấn đề; kể cả thất bại cũng thế.
“Khi thất bại người ta thường đổ lỗi cho nhau, ai cũng bảo ‘tôi thế nọ, tôi thế kia’. Thành công cũng vậy nên câu chuyện phép chia là câu chuyện khó nhất”.
Để tránh những mâu thuẫn khi góp vốn, đặc biệt trong trường hợp góp vốn với bạn bè, người thân, Shark Hưng cho rằng startup phải rõ ràng, rành mạch ngay từ đầu: Phải tách rời câu chuyện tình cảm và tiền bạc, thế nào là cho, thế nào là ưu tiên, phần nào là tiền đóng góp, phần nào là công sức đóng góp,…
Kể cả góp công sức thì startup cũng nên chia ra công sức đó tương ứng với số tiền thế nào. Ví dụ: Người điều hành có thể hưởng 5-10% cổ tức mặc dù không góp tiền vì người này có bỏ công sức ra.
“Mọi thứ nên rõ ràng, rành mạch từ đầu; mất lòng trước nhưng được lòng sau để đỡ gây ra rắc rối”, Shark Hưng cho biết.
Chia sẻ thêm về vấn đề tránh mâu thuẫn khi khởi nghiệp, phó chủ tịch Cenland cho biết việc lựa chọn cộng sự cũng là điều startup cần quan tâm.
Anh ví von chọn người làm cùng giống như chọn một đôi giày, phải cùng cỡ, cùng kiểu, cùng thương hiệu, “không thể Gucci lại đi với LV”. Tuy nhiên vẫn cần có sự khác biệt, giống một chiếc giày đi chân trái còn chiếc kia đi chân phải, có như vậy mới ghép với nhau thành một đôi; “không thể cả hai chiếc đều đi chân trái được”.
Nhờ nguyên tắc này, phó chủ tịch Cenland tiết lộ anh và chủ tịch Nguyễn Trung Vũ đã đi cùng nhau, làm việc với nhau hơn 10 năm. Đến nay mọi chuyện vẫn ổn, hai người vẫn thường xuyên trao đổi với nhau nhiều khía cạnh trong công việc và cuộc sống.
“Đối tác, cộng sự đều là những người các bạn sẽ phải đi cùng một đoạn rất xa, có mối gắn kết ràng buộc cả về kinh tế lẫn nhiều vấn đề trong cuộc sống. Do đó, các đối tác phải là sự kết hợp đồng thời lại là sự bù đắp, là sự khác biệt nhưng cũng là sự thống nhất thì mới bền vững được”.
“Cứ chọn người giống hết chúng ta cũng là điều dở nhiều hơn hay, còn chọn người quá dị biệt, không có điểm chung nào cả cũng rất dở. Những người cộng sự phải có cái chung nhưng vẫn phải có cái riêng”, Shark Phạm Thanh Hưng kết luận.
Shark Hưng: ‘Nên làm thuê trước khi quyết định khởi nghiệp’
Ông Phạm Thành Hưng cho rằng, những bạn trẻ mới ra trường hãy bình tĩnh bắt đầu bằng việc đi làm thuê, nhưng với tư duy của người làm chủ.
Là “cá mập” nổi tiếng trong chương trình Shark Tank Việt Nam, nhưng Shark Phạm Thành Hưng không cổ xúy việc người trẻ phải khởi nghiệp bằng mọi giá.
Chia sẻ với sinh viên RMIT tại “Hội thảo khởi nghiệp – được hay mất” mới đây, Shark Hưng cho biết, bản thân ông cũng từng lựa chọn đi làm thuê cho rất nhiều công ty, tập đoàn trước khi quyết định ra ngoài thành lập công ty riêng. Đó cũng là quyết định vô cùng khó khăn ở thời điểm những năm 90.
Mặc dù không có công thức chung về thành công cho tất cả mọi người, nhưng theo ông Hưng, người trẻ nên đi làm thuê trước khi khởi nghiệp.
“Việc các bạn có khả năng tạo ra một sản phẩm cũng chỉ là một phần rất nhỏ trong công tác quản trị để đưa doanh nghiệp đi lên. Kinh nghiệm và trải nghiệm trong quá trình điều hành doanh nghiệp cũng là yếu tố quyết định thành bại, nhưng lại rất khó học được chỉ ở trong nhà trường. Do đó, cần phải nhảy vào làm thật, học thật bên ngoài thực tế.
Tôi nghĩ rằng khi mới ra trường, các bạn cần phải bình tĩnh một chút. Nếu ấp ủ trong đầu tư duy khởi nghiệp, hãy cứ bắt đầu bằng việc đi làm thuê, nhưng hãy làm thuê với tư duy của một người làm chủ”.
Điều này, theo ông Hưng, có nghĩa đừng chỉ nghĩ tới việc đi làm đúng giờ, hết giờ cắp cặp đi về. Thay vào đó, hãy cố gắng làm thêm cả những nhiệm vụ không phải của mình, quan sát đồng nghiệp và giúp đỡ, thậm chí có thể làm thử không cần trả lương.
Ngoài ra, luôn đặt tâm thế của mình là người làm chủ. Thay vì trách móc, hãy đặt mình vào vị trí của sếp để thử tìm ra cách thức xử lý.
“Cần tranh thủ mọi cơ hội trải nghiệm ở càng nhiều vị trí càng tốt, bởi mỗi vị trí công việc sẽ cho bạn một trải nghiệm quý giá”, Shark Hưng nói.
Ông Hưng cũng đánh giá cao những người mới khởi nghiệp nhưng đã có sự chuẩn bị kỹ càng mọi kỹ năng trước khi bước vào thương trường. Bởi theo ông, “giống như việc học lái xe, bạn có thể lái rất giỏi trên máy vi tính, nhưng không thể lái xe ra đường được nếu chưa thực sự ngồi cầm vô lăng”.
Đánh giá về một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến các startup gặp thất bại, theo ông Hưng, đó là do sự “lạc quan quá”. Người trẻ quá lạc quan vào thị trường, lạc quan về năng lực của mình và luôn nghĩ rằng sản phẩm mình tạo ra có thể thu hút được khách hàng.
Tuy nhiên, thực tế khởi nghiệp không phải “cứ đi theo phong trào” mà còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
“Trong đó, cần phải có kiến thức, sự bài bản, chiến lược và khả năng xoay sở trước mọi tình huống. Ngoài ra, cần phải có thêm bản lĩnh, sự kiên trì, nhanh nhạy, bền bỉ. Đó đều là những tố chất quan trọng của người khởi nghiệp.
Và một điều quan trọng khác, đừng quá mơ mộng nếu chưa khởi nghiệp bao giờ và cũng chưa từng tham khảo ý kiến của các chuyên gia”.
Shark Hưng khẳng định, trước khi khởi nghiệp cần phải nghĩ đến thất bại. Cần đưa ra những dự báo rủi ro; phân tích, đánh giá rủi ro và quản trị rủi ro. Khi đã tính toán, cân nhắc kỹ càng chuyện “có thể phải đi làm thuê”, thậm chí phải “ra đường” khi thất bại và bản thân có thể chịu đựng được tất cả những rủi ro ấy thì hãy khởi nghiệp.
Cho đến khi đã khởi nghiệp, Shark Hưng cho rằng, đừng nghĩ đến thất bại hay quay đầu. Bởi lúc này, chỉ còn một con đường duy nhất là lao đầu và tiến tới.
Theo Trí Thức Trẻ/ vietnamnet
Xem thêm bài liên quan
- Tỷ phú Jack Ma và lời khuyên “gây bão”: 25 tuổi cứ sai lầm đi, 30 tuổi tìm 1 người sếp giỏi, 40 tuổi làm những gì bạn giỏi
- Shark Hưng: Cần phân biệt rõ “khởi nghiệp” và “lập nghiệp”, tiết lộ bí quyết thành công sự nghiệp cho các bạn trẻ
- Shark Phú quả quyết: “Người Việt làm ăn chung, đa phần thành cũng tan mà bại cũng tan”