Theo Giáo sư Phan Văn Trường, thay vì áp đặt mô hình khởi nghiệp từ nước ngoài thì hãy tận dụng những giá trị của chính mình. Đồng thời, phải rút ra bài học sau mỗi lần thất bại.
Trong một buổi chia sẻ với sinh viên Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia) trước đây, shark Phạm Thanh Hưng cho rằng các bạn trẻ không nên nhầm lẫn giữa khởi nghiệp với lập nghiệp hay kế nghiệp. Theo đó, khởi nghiệp tức phải khởi tạo ra công việc mới, nghề nghiệp mới. Ví dụ, Uber, Grab hay Airbnb là khởi nghiệp, Gojek, be chỉ nên coi là lập nghiệp.
Trái ngược với quan điểm này, trong một cuộc trò chuyện gần đây, GS. Phan Văn Trường nhận định: “Ai cũng phải khởi nghiệp hết, đến năm 20-25 tuổi thì chúng ta đều phải khởi nghiệp. Chữ “khởi nghiệp” mà tôi dùng có chứa đựng cả chữ “lập nghiệp”.
Chúng ta phải bắt đầu cuộc đời bằng việc tạo nên một cơ đồ. Lý do thực sự tại sao số đông lại thất bại vì họ chờ đợi nhiều quá, cho rằng trong 6 tháng phải trở thành tỷ phú như Bill Gates. Nếu từ bỏ ý tưởng rằng có thể khởi nghiệp thành công trong 6 tháng thì tức các bạn đã đứng về phía khởi nghiệp thành công rồi.”
Thất bại vì không tin mình có giá trị
GS. Phan Văn Trường dẫn câu chuyện của nhà sáng lập hãng gán rán KFC, từng thất bại rất gần như suốt cuộc đời và thậm chí có ý định tự tử khi đã 65 tuổi, nhưng rồi lại trở thành triệu phú ở tuổi 88 nhờ kinh doanh món gà rán “sở trường” của mình.
“Đó là vì ông ấy đã cầm sẵn trong tay một giá trị nhưng trước đó chưa khai thác được. Một trong những lý do có thể khiến các bạn thất bại đó là không tin rằng trong tay mình đang nắm giữ giá trị. Các bạn chỉ đi tìm mô hình của người khác nhưng giá trị đó lại tiềm tàng trong con người bạn.”
Ông cho rằng nhiều người Việt có xu hướng bắt chước, sao chép mô hình từ nước ngoài. Tuy nhiên, ai cũng là phiên bản duy nhất của chính mình, ai cũng có giá trị riêng, đặc sắc riêng.
Vì vậy đừng áp đặt mô hình, lợi thế của người khác vào chính mình mà hãy phát triển dựa trên chính sở trường của bản thân. Đồng thời, mơ “làm giàu” thay vì mơ “làm bạc tỷ” như Bill Gates, bởi công ty và tài sản của họ cũng đã bị thị trường chứng khoán thổi phồng lên rất nhiều lần.
Tạo ra sản phẩm mới chỉ tương ứng 10% thành công
Đây là lời khuyên mà GS. Phan Văn Trường dành cho những người trẻ làm startup. Bởi khi bạn nghĩ ra một ý tưởng thì trên thế giới cũng có rất nhiều người có ý tưởng, sản phẩm tương tự.
Để cạnh tranh với những đối thủ đó, fiunder phải phát triển được đội ngũ ổn định trong một thời gian dài.
“Đây là một việc rất khó khăn. Khởi nghiệp, các bạn có thể vui vẻ với nhau 3-6 tháng đầu nhưng nếu sau 1 năm, sản phẩm chưa bán được thì ta khó có thể trả lương cao cho đồng đội. Những đồng đội, đối tác không thể chờ đợi thêm và từ bỏ.
Nếu không giữ được đồng đội, đối tác đủ lâu, khoảng 4-5 năm thì chắc chắn sẽ thất bại.”
Đồng thời, hành trình khởi nghiệp không thể tránh khỏi những thất bại. Theo vị Giáo sư, chỉ khi nào thực sự hiểu được nguyên nhân thất bại thì mới nên bắt đầu khởi nghiệp lại. Nếu chỉ mơ hồ, không rút ra được bài học từ lần vấp ngã trước thì tức là bạn đã chuẩn bị cho một thất bại mới.
Shark Hưng: Cần phân biệt rõ “khởi nghiệp” và “lập nghiệp”
Trước đây, trong lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Tập đoàn Cen Group về việc nhận sinh viên thực tập, tuyển dụng sinh viên, tổ chức các hoạt động đào tạo và các hoạt động hợp tác khác.
Buổi lễ có sự tham gia của đông đảo giảng viên Đại học Kinh tế, các bạn sinh viên, ban lãnh đạo Cen Group, đặc biệt là shark Phạm Thanh Hưng. Tại đây, phó chủ tịch Cen Group dành nhiều chia sẻ, lời khuyên cho các bạn trẻ.
“Nhiều sinh viên kỳ vọng nghe được nghe chia sẻ về thành công của tôi hay người khác, tò mò xem tôi đọc sách gì, học trường, chơi môn thể thao nào hay chơi với ai. Nhưng nếu ai làm như vậy cũng thành công thì tỷ lệ người khởi nghiệp thành công trên thế giới đã không thấp đến thế.
Khởi nghiệp cần thiên thời địa lợi, thời của chúng tôi cũng khác với bây giờ. Tuy nhiên, có một điều không bao giờ thay đổi đó là con người muốn thành công thì phải xác định được rằng mình đang bán cái gì”, ông Hưng mở đầu cuộc trò chuyện.
Ai cũng phải bán thứ gì đó trong đời
Kỹ năng bán là bí quyết của sự thành công cho tất cả mọi người trên thế giới này. Ai cũng phải bán một cái gì đó trong đời, vấn đề là các bạn bán nó với giá bao nhiêu. Đơn giản nhất là bán thời gian, sức khỏe, kiến thức, trí tuệ, kỹ năng của chúng ta. Tất cả đều bán ra tiền. Nhưng nếu càng gia tăng giá trị cho nó thì càng bán được với giá cao.
Tuy nhiên, phải biết được người mua cần gì và trau dồi nó. Điều này đúng trong cả kinh doanh hay các mối quan hệ. Nói tóm lại, phải biết mình – tức mình có gì và biết người – tức họ cần gì ở chúng ta.
Bàn về những yếu tố cần để bắt đầu khởi nghiệp, ông Hưng chỉ ra 3 yếu tố.
Thứ nhất, phải biết được rõ đam mê của mình.
“Đam mê khác với thích thú ở chỗ nó sẽ khiến bạn sẵn sàng đánh đổi, hy sinh những điều khác. Còn nếu thứ gì cũng đam mê tức là không đam mê gì cả”, shark Hưng chia sẻ.
Thứ hai, xác định năng lực của bản thân. Ngay từ việc học hay chọn công việc tương lai cũng phải phù hợp với năng lực của mình. Năng lực có thể là khả năng tiềm ẩn hoặc từ rèn luyện mà ra, được tạo nên bởi thái độ đối với công việc, kỹ năng và kiến thức.
Yếu tố cuối cùng nhưng lại có tính quyết định đến sự thành công đó là sự hiệu quả.
“Công việc mà chúng ta làm có ai cần hay không? Người ta có sẵn sàng trả giá cho nó không? Chúng ta có làm tốt hơn, nhanh hơn, rẻ hơn, nhiều hơn hay tiện lợi hơn, đẹp hơn người khác hay không? Khách hàng cần sản phẩm của bạn đến mức độ nào? Nếu tìm được long mạch đó thì chúc mừng bạn đã sẵn sàng để khởi nghiệp.”
Phân biệt rõ khởi nghiệp với lập nghiệp, kế nghiệp
Vị shark cho rằng không khởi nghiệp cũng không sao.
Ông cho biết “khởi nghiệp” là từ khóa hot đối với giới trẻ hiện nay, chưa bao giờ phong trào khởi nghiệp tại Việt Nam lại “nóng” đến vậy. Tuy nhiên, đáng buồn là xu hướng này vẫn chỉ dừng lại ở phong trào, tỷ lệ thành công nói chung chưa cao.
“Hãy khởi nghiệp khi chúng ta đã thực sự sẵn sàng chứ không phải chỉ bằng đam mê hay niềm tin. Khi đã sẵn sàng, hành động rồi thì đừng nghĩ đến thất bại. Nhưng trước khi hành động hãy nghĩ cho kỹ.”
Bên cạnh đó,Phó chủ tịch Cen Group nhấn mạnh, đừng nhầm lẫn khởi nghiệp với lập nghiệp hay kế nghiệp. Chúng ta có thể lập nghiệp bằng nhiều cách, đi làm thuê hay làm giáo viên, bác sĩ,… để cống hiến và kiếm được tiền.
Làm chủ doanh nghiệp không có nghĩa là khởi nghiệp. Khởi nghiệp hay startup phải khởi tạo ra công việc mới, nghề nghiệp mới. Lập nghiệp thì chỉ được coi là “setup”. Điển hình, Grab, Uber, Airbnb chính là ví dụ của khởi nghiệp. Những doanh nghiệp được lập sau đó như Gojek hay be chỉ nên coi là lập nghiệp.
Theo Trí thức trẻ
Xem thêm bài liên quan
- Shark Hưng: Lúc lập nghiệp team Founder càng “hoành tráng” có khi càng sớm tan, vì không ai đủ năng lực lead một team toàn thiên tài
- Có nên yêu khi đang khởi nghiệp không? Shark Hưng bảo “có”, Sếp lớn FPT Hoàng Nam Tiến bảo “khó”
- Muốn thoát cảnh mãi chỉ “bán mình” với lương vài triệu như lời khuyên của Shark Hưng, người trẻ mới ra tường có thể làm giàu bằng 3 cách