Bầu Đức nhớ lại thời thơ ấu cơ cực chăn bò đến cơ duyên bước vào ngành gỗ sau khi thi rớt 3 lần đại học

Chưa được 3 tuổi, cậu bé nhà nghèo Đoàn Nguyên Đức đã phải đi chăn trâu, chăn bò phụ giúp gia đình nhưng luôn nuôi mơ ước về việc mua một máy bay riêng để lượn quanh bầu trời…

Chuỗi bài viết bắt đầu từ thuở, Bầu Đức còn là một cậu bé chưa được 3 tuổi, đi chăn bò cạnh sân bay vì gia đình đông anh em, phải sống cơ cực tại vùng đất Tây Nguyên nghèo khó năm xưa. Đến bây giờ trở thành người tuy không phải là giàu nhất, nhưng lại là doanh nhân nổi tiếng nhất trong giới truyền thông Việt Nam.

Cuộc đời sự nghiệp của ông trải qua vô vàn “đắng cay ngọt bùi”, đặc biệt tính cách mạnh mẽ thể hiện qua việc “nói là làm, muốn là nhất định phải có”. Câu chuyện của vị doanh nhân này, đã từng mang lại niềm cảm hứng cho rất nhiều thế hệ trẻ Việt Nam.

Họ học tập từ ý chí, nghị lực và đặc biệt ấn tương với phong thái mạnh mẽ, dứt khoát của ông.

Từ một chàng thanh niên vừa chăn bò, vừa mang trong mình khát vọng đổi đời bằng con đường đại học. Nhưng có lẽ cánh cửa đại học không dành cho bầu Đức, dù cho ông quyết tâm ôn thi tận 4 lần nhưng vẫn rớt.

Cuối cùng, ông chọn công việc làm thuê, bắt đầu bén duyên với ngành kinh doanh gỗ, với số vốn ít ỏi dành dụm từ trước đến giờ. Phất lên như diều gặp gió, việc kinh doanh của bầu Đức ngày càng thăng hoa. 

Đỉnh cao sự nghiệp là, ông trở thành người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam vào năm 2008, và mua riêng cho mình chiếc máy bay cá nhân để thỏa niềm mơ ước từ bé.

Tuy nhiên, tình hình kinh doanh của công ty bắt đầu gặp khó khăn khi hàng loạt biến cố cùng lúc xảy ra khiến cho ông rơi vào vực thẳm. Nhưng ông đã không bỏ cuộc mà bắt đầu thay đổi mô hình kinh doanh và dần dần gặt hái được trái ngọt trong khoảng thời gian gần đây. 

Tuổi thơ chăn bò dưới bầu trời nắng nóng của vùng đất Tây Nguyên

Bầu Đức tên thật là Đoàn Nguyên Đức, sinh ngày 6/12/1962 tại miền quê nghèo Nhơn Mỹ, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Khi được 3 tuổi, ông cùng cha mẹ và 8 anh chị em của mình phải dọn nhà ở An Phú, Pleiku, tỉnh Gia Lai.

Sau khi dọn đến nơi khác sống, cuộc sống của gia đình cũng không tốt hơn, bởi vì chỉ có thể đi làm thuê, làm ruộng, làm rẫy như thời gian trước. Là người con thứ 3 trong gia đình vừa nghèo lại vừa đông anh chị em, cậu bé Đoàn Nguyên Đức từ nhỏ đã phải nhịn ăn sáng, đi chăn bò để phụ giúp cha mẹ.

Cha ông là Đoàn Tiến Quyết và mẹ là bà Nguyễn Thị Thơm, cả hai người làm lụng vất vả để có thể gồng gánh 9 người con của mình. Người đông, tiền ít nên chỉ có thể lót dạ qua ngày bằng những bữa cơm độn sắn, độn khoai.

“Anh ba” Đức khi còn ở quê hương Bình Định, thường hay chăn trâu, bò bên cạnh sân bay Phù Cát. Chính vì hàng ngày thấy cảnh tượng máy bay cất cánh lên bầu trời, khiến đứa trẻ chỉ mới vài tuổi đầu cảm thấy vô cùng thích thú.

Từ đó một giấc mơ vô cùng viển vông thời điểm ấy, dần dần được hình thành trong tâm thức của một cậu bé nghèo miền núi, giấc mơ gần như là “ngủ cũng chưa chắc mơ thấy”. Đó là tự mua cho mình một chiếc máy bay riêng và lượn vòng quanh bầu trời. 

Ông Phan Thanh Thủ – Người bạn thân của Bầu Đức từ hồi chăn bò, sau này là cánh tay đắc lực của Bầu Đức phụ trách khu vực Nam Lào của HAGL kể, hồi xưa lúc chăn bò Bầu Đức cũng đã thể hiện tự chất ‘business’ của mình.

Đó là không chỉ chăn bò cho gia đình mình mà còn nhận chăn bò cho cả những gia đình khác trong làng, nên sau mỗi mùa chăn bò, gia đình không chỉ có được tiền từ bán bò mà còn nhận được nhiều lúa từ công sức chăn bò thuê của bầu Đức.

Chẳng những có ước mơ xa vời, Bầu Đức từ nhỏ đã thể hiện vai trò của một người đi đầu, khi ông chính là người khởi xướng cho các trận đấu bóng đá ở miền quê nghèo, dành cho các bạn cùng trang lứa.

Trên những bãi đất trống ở vùng đất Pleiku, ông Đức trở thành một tiền đạo xuất sắc, vị trí chủ lực của đội bóng. Từ những trận đấu miền quê Tây Nguyên đã biến thành động lực giúp ông toàn tâm toàn lực cống hiến cho bóng đá Việt Nam thời kỳ sau này.

Quyết tâm thi đại học nhưng 4 lần đều rớt

10 năm tuổi thơ của cậu bé Đoàn Nguyên Đức là những tháng ngày phơi mình dưới cái nắng rát da, phồng rộp cả hai bàn chân vì mỗi ngày phải dắt đàn trâu, đàn bò kiếm ăn. Hay có hôm lại ngâm mình dưới mưa kéo cày, xẻ đất để rồi tối về cơ thể nóng ran cả người vì sốt, mệt mỏi vì cảm.

Dù cho cả nhà cố gắng làm lụng vất vả, khó khăn nhưng số tiền đem về được còn không đủ cho một mâm cơm có thịt có cá dành cho cả gia đình, nói gì đến những thứ khác.

Từ đó anh ba Đức nhận thấy rằng không thể tiếp tục làm nông mãi như bây giờ, vì dù cố gắng làm vất vả bao nhiêu cũng không thể thoát nghèo. Ông quyết định con đường đổi đời duy nhất chỉ có thể là học.

Năm 1982, sau khi tốt nghiệp cấp 3 hệ 10 năm, chàng thanh niên Nguyên Đức quyết định “khăn gói quả mướp” vào TPHCM thi đại học. Hành trang mang theo trong chuyến đi thi đầu tiên, là niềm hy vọng của cả nhà ở quê và khát vọng đổi đời của chính bản thân anh ba Đức.

Nhưng bao nhiêu hy vọng đánh đổi lại bằng sự thất vọng, kết quả thi đại học không đủ điểm đậu. Không từ bỏ, chàng trai nghèo quyết tâm ôn thi lại cho bằng được. Vẫn như cuộc sống trước đây, sáng đi chăn bò chiều về vùi đầu vào đống bài vở, nhưng lần này còn có cả sự quyết tâm mạnh mẽ hơn.

Sau khoảng thời gian tập trung ôn bài, anh ba Đức lại khăn gói lên Sài Gòn đi thi cùng với ý chí thoát nghèo. 

Nhưng rồi lần thi thứ hai kết quả cũng vậy, vẫn trượt như lần trước. Lần này ônggần như sụp đổ hoàn toàn. Bởi vì những năm 80, học vấn có một vai trò vô cùng quan trọng trong xã hội, được xem là thước đo giá trị con người.

Nếu không vào đại học thì đồng nghĩa với việc khát vọng đổi đời, gia đình có cuộc sống tốt hơn của chàng trai Đoàn Nguyên Đức, xem như chấm dứt. Tuổi trẻ mãi mãi chôn vùi tại vùng quê nghèo chỉ đủ sống qua ngày, giấc mơ mua máy bay sẽ vĩnh viễn không thành hiện thực.

Vì thế, người thanh niên quê Bình Định này quyết chí học tập tiếp tục thi đại học để hoàn thành niềm mơ ước còn dang dở. Có lẽ cánh cổng đại học thật sự quá xa vời…

Cơ duyên bước vào ngành gỗ sau khi rớt đại học

Một chàng thanh niên nhà nghèo quyết tâm thi đại học 4 lần, nhưng kết quả nhận lại được không phải là giấy báo trúng tuyển, mà tất cả chỉ là một chữ…DỐT. Từ đó, Bầu Đức quyết định rẽ sang con đường khởi nghiệp, và đã trở thành một “ông trùm”.

Từ một chàng thanh niên vừa chăn bò, vừa mang trong mình khát vọng đổi đời bằng con đường đại học. Nhưng có lẽ cánh cửa đại học không dành cho bầu Đức, dù cho ông quyết tâm ôn thi tận 4 lần nhưng vẫn rớt.

Cuối cùng, ông chọn công việc làm thuê, bắt đầu bén duyên với ngành kinh doanh gỗ, với số vốn ít ỏi dành dụm từ trước đến giờ. Phất lên như diều gặp gió, việc kinh doanh của bầu Đức ngày càng thăng hoa. 

Đỉnh cao sự nghiệp là, ông trở thành người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam vào năm 2008, và mua riêng cho mình chiếc máy bay cá nhân để thỏa niềm mơ ước từ bé.

Tuy nhiên, tình hình kinh doanh của công ty bắt đầu gặp khó khăn khi hàng loạt biến cố cùng lúc xảy ra khiến cho ông rơi vào vực thẳm. Nhưng ông đã không bỏ cuộc mà bắt đầu thay đổi mô hình kinh doanh và dần dần gặt hái được trái ngọt trong khoảng thời gian gần đây.

Sau những lần thi rớt, Bầu Đức nhận ra rằng “Không phải có bằng đại học mới làm được việc lớn”

Quyết tâm thi đậu đại học để đổi đời, mặc dù trước đó đã rớt hai lần, Bầu Đức vẫn tiếp tục hành trình ban ngày ra đồng, ban đêm học bài. Trái ngược với sự nỗ lực bền bỉ và ý chí mạnh mẽ, con đường học vấn của Ba Đức vô cùng trớ trêu. Cứ thi lần nào là trượt lần đó, cánh cổng đại học ngày càng xa vời hơn.

Cuối cùng, Bầu Đức từ bỏ con đường đại học sau 4 lần không thành công. Đây cũng chính là cú sốc đầu đời của một người thanh niên, vừa mang trong mình kỳ vọng của gia đình, vừa có ước mơ thoát nghèo của bản thân.

Con người trưởng thành từ những thất bại. Còn với Bầu Đức, nỗi đau thi rớt cả 4 lần giúp ông thừa nhận mình “dốt”, và lựa chọn hướng đi khác cho cuộc đời. Ông nói rằng: “Mọi con sông đều dẫn ra biển lớn, mọi con đường đều chia ra những lối rẽ riêng”.

Quyết định đứng lên từ vấp ngã đầu tiên, chàng trai nhà nghèo đã quay trở về Gia Lai đi làm thuê kiếm tiền phụ giúp gia đình.

Chỉ trong thời gian vài năm, Bầu Đức đã dành dụm được một số vốn nhỏ từ những ngày tháng làm mướn cho người khác. Nhận thấy điều kiện hiện tại  phù hợp với công việc liên quan đến ngành mộc, ông dồn hết số vốn ít ỏi và cả tâm quyết của mình để bắt đầu khởi nghiệp.

Năm 1990, một phân xưởng nhỏ đóng bàn ghế cho học sinh ra đời tại Gia Lai, cơ duyên đến với gỗ của chàng trai Đoàn Nguyên Đức xuất phát từ đây. 

Trở thành “ông trùm” nhờ vào cái duyên với người Đài Loan

Được tiếng là trở thành ông chủ, tự mình bỏ tiền ra mở phân xưởng, nhưng thời điểm ấy số vốn chẳng được bao nhiêu, nên Bầu Đức gần như phải làm mọi việc. Sản phẩm đầu tiên của xưởng là chiếc bàn dành cho học sinh, cũng do chính ông tự tay cưa gỗ, bào, đục đẽo.

Từ những sản phẩm ban đầu, phân xưởng của người con quê Bình Định ngày càng được biết đến rộng rãi hơn. Tuy nhiên, bước ngoặt để từ chủ một phân xưởng nhỏ trở thành người đứng đầu ngành gỗ tại Gia Lai, lại nhờ vào cơ duyên gặp một chuyên gia người Đài Loan.

Năm 1991, có một ông chuyên gia người nước ngoài đang trong quá trình tìm hiểu thị trường gỗ tại Gia Lai, và mong muốn tìm được người để đầu tư. Tình cờ, Bầu Đức may mắn gặp được ông ấy.

Có lẽ do nhận thấy được tố chất và khả năng của người chủ xưởng nhỏ, chuyên gia người Đài Loan quyết định mời Bầu Đức hợp tác mở liên doanh. Cụ thể, đối tác Đài Loan sẽ cung cấp mọi phương tiện kỹ thuật như máy móc, thiết bị, hướng dẫn.

Phía ông Đoàn Nguyên Đức phải thành lập doanh nghiệp để quản lý lao động, đảm bảo khâu sản xuất và hoàn thiện sản phẩm.

Đến năm 1993, xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh Pleiku ra đời cùng với nhà máy chế biến gỗ đầu tiên, đây cũng chính là tiền thân của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai. Mối lương duyên với đối tác nước bạn đã giúp sự nghiệp của Bầu Đức như bước sang một chương mới.

Nhờ vào lợi thế nguồn nguyên vật liệu, kỹ thuật công nghệ cao từ Đài Loan, ông bắt đầu tham gia các hội chợ triển lãm để giới thiệu sản phẩm của mình ra nước ngoài. Chỉ 2 năm sau thành lập, xí nghiệp chế biến gỗ Hoàng Anh Pleiku đã xuất khẩu tận sang các thị trường “khó tính” như: Anh, Mỹ, Úc, Đức, Pháp,… 

Việc kinh doanh ngày càng tăng trưởng mạnh mẽ, vào năm 1996, ông chủ xưởng gỗ nhỏ năm xưa, đã tích góp đủ số tiền để trả hết toàn bộ nợ và số tiền đầu tư của đối tác Đài Loan.

Ba Đức chính thức sở hữu tất cả máy móc, thiết bị, công nghệ của nhà máy chế biến gỗ. Nguồn lợi nhuận bây giờ chỉ về với ông, không cần phải san sẻ cho ai nữa cả. Thời điểm này, xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh Pleiku trở thành một trong hai chủ vựa gỗ lớn nhất Gia Lai, và Ba Đức được xem như “ông trùm” trong ngành gỗ.

Giờ đây, khát vọng thoát nghèo của Bầu Đức đã dần hiện thực hóa, cậu bé chăn bò năm xưa đã sở hữu được một xí nghiệp xuất khẩu gỗ danh tiếng tại Gia Lai. Mục tiêu bây giờ không còn là giúp gia đình đổi đời, mà phải làm sao giàu hơn để thực hiện tất cả ước mơ thuở bé…

Tác gi: CAO CHÍ CANG – Vietnam Business Insider

“Tôi cũng thi đại học 3 lần“

Là chủ tịch của tập đoàn đa ngành, đa lĩnh vực với hơn 20.000 cán bộ công nhân viên, khi tuyển dụng, doanh nhân Đoàn Nguyên Đức luôn đánh giá cao bằng đại học nhưng ông cũng luôn tâm niệm: Đại học không phải là tất cả. “Ngày xưa, tôi cũng thi đại học 3 lần, da diết muốn thi nhưng không bao giờ nặng nề điều đó”, ông Đức thừa nhận.

Mặc dù không có bằng đại học, nhưng bầu Đức cho biết, ông không bao giờ tự ti về điều này. “Bạn bè tôi rất đông, hồi lớp 12 ra trường 40-50 người, trong đó đỗ đại học hơn 30 người, sau 20 năm gặp nhau, tất cả đều như nhau, không ai hơn ai.

Mỗi người mỗi việc, ai cũng đều có quyền thành đạt ở lĩnh vực chuyên môn của mình, đừng bao giờ nghĩ không học là không thành đạt”, ông Đoàn Nguyên Đức nhấn mạnh.

“Hiện nay, tôi biết có nhiều bạn trẻ sở hữu tấm bằng đại học nghĩ mình hơn người khác nhưng điều đó là sai lầm lớn. Bởi ra đời còn nhiều yếu tố, học đại học chưa phải là làm ngay được”, ông Đức nhận xét. Ông cũng nói thêm, không phải học cao cấp mới đi tới thành công và khuyên các bạn trẻ đừng bao giờ ngộ nhận điều này.

Doanh nhân Đoàn Nguyên Đức khởi nghiệp bằng một phân xưởng nhỏ vào năm 1990, có tên Xí nghiệp tư nhân Hoàng Anh, chuyên đóng bàn ghế cho học sinh. Sau đó xí nghiệp mở rộng loại hình kinh doanh sang khoáng sản, gỗ, cao su, thủy điện, địa ốc đến bóng đá… để trở thành một tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đa ngành vững mạnh như bây giờ.

Gia nhập sàn chứng khoán từ cuối năm 2008 với mã HAG, tổng khối lượng cổ phiếu niêm yết ban đầu gần 180 triệu đơn vị, đến nay, khối lượng cổ phiếu HAG đang lưu hành đã lên tới hơn 537 triệu, tương đương mức vốn hóa thị trường khoảng 16.067 tỷ đồng.