Theo Elon Musk, sứ mệnh Sao Hỏa do phi hành đoàn đầu tiên của SpaceX có thể sẽ khởi động vào đầu năm 2024, mở ra một chương sử mới cho nhân loại.
Việc tỷ phú nổi tiếng ngông cuồng không giấu diếm giấc mộng thuộc địa hóa sao Hỏa bất ngờ làm nổi bật lên vai trò của thương mại toàn cầu trong kỷ nguyên hiện đại
Khát vọng của tỷ phú nổi tiếng ngông cuồng
Elon Musk đang là tâm điểm chú ý của cả thế giới khi cố gắng rút lui khỏi thỏa thuận mua Twitter đình đám. Nhiều khả năng Musk sẽ không phải trả hàng tỷ USD tiền bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, tham vọng khiến Musk trở nên nổi danh toàn cầu có lẽ vẫn là việc đưa con người lên sống tại hành tinh láng giềng của trái đất.
Musk nói rằng ông có kế hoạch đưa 1 triệu người lên sao Hỏa sinh sống để biến nơi đây thành thuộc địa của con người. Nói về ý tưởng này trong nhiều năm, Musk hy vọng có thể hiện thực hóa được nó vào năm 2050. Tuy nhiên, ngay cả con số 1 triệu người cũng là điều gây tranh cãi.
Ngay khi nghe tới việc đưa 1 triệu người lên sao Hỏa, có lẽ không ít người nghĩ nó cao một cách vô lý. Về mặt hậu cần, với công nghệ hiện tại, đưa 1 triệu người lên sao Hỏa rõ ràng là một nhiệm vụ bất khả thi. Tuy nhiên, nếu xét về mặt kinh tế, con số 1 triệu người này lại chẳng thấm thía vào đâu so với việc xây dựng được một nền kinh tế hiện đại.
Xét trên phương diện thương mại hay các vấn đề thực tiễn của ngành công nghiệp, con số 1 triệu người sẽ thấp tới mức phi lý.
Tuy nhiên, khát vọng của Elon Musk có thể là ví dụ điển hình cho những bài giảng về kinh tế học, đặc biệt là với toàn cầu hóa. Charlie Stross, tác giả chuyên viết các tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, cũng từng đặt ra một câu hỏi như thế: “Số người tối thiểu bạn cần để duy trì (chứ chưa nói tới mở rộng) trình độ văn minh công nghệ hiện nay là bao nhiêu?”.
Câu trả lời của Stross là rất nhiều người. Năm 2010, khi Tesla của Musk vẫn đang là một công ty gặp khó khăn, sống sót sau thời kỳ đại suy thoái nhờ nguồn viện trợ của Chính quyền Obama, Stross cũng đã nói rằng tham vọng của Musk là quá nhỏ bé để biến sao Hỏa thành thuộc địa: “Thuộc địa hóa sao Hỏa là một kế hoạch có khả năng trở thành hiện thực với hàng trăm triệu người trên đó”.
Vai trò tối quan trọng của toàn cầu hóa
Để hiểu rõ nhận định này, chúng ta cần quay lại thực tế tại sao các quốc gia phải tham gia vào thương mại toàn cầu. Mỗi quốc gia có nguồn tài nguyên và khí hậu khác nhau.
Rất khó để trồng dứa tại Na Uy. Ngoài ra, một lý do khác là thế giới hiện đại vận hành với quy mô khổng lồ. Theo đó, một vài quốc gia có thể sản xuất loại hàng hóa được cả thế giới tiêu thụ. Thương mại toàn cầu biến điều này trở nên khả thi.
Ví dụ, trong đợt thiếu chip gần đây, thế giới mới chú ý đến vai trò của máy khắc quang, vốn sử dụng ánh sáng để khắc các mạch siêu nhỏ trên tấm silicon. Tuy nhiên, thị trường này hóa ra lại bị chi phối bởi một công ty duy nhất ở Hà Lan có tên ASML.
Công ty này hoàn toàn độc quyền với thế hệ máy khắc chip mới nhất, sử dụng tia cực tím để tạo ra các siêu vi mạch…. Vậy ASML có bao nhiêu nhà máy lắp ráp các thiết bị tối tân này. Câu trả lời chỉ là một.
Tuy nhiên, với những gì đang diễn ra hiện nay, rõ ràng không một quốc gia nào có thể tự cung tự cấp hoàn toàn tất cả các loại hàng hóa đủ để vận hành một nền kinh tế hiện đại với công nghệ cao. Thương mại quốc tế là cần thiết, đặc biệt là với các nền kinh tế nhỏ hơn. Đó là lý do tại sao Canada phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu so với Mỹ hay bỉ phụ thuộc nhiều hơn so với Đức….
Do sự tiếp cận rộng rãi với thế giới nên ngay cả những nước nhỏ cũng có thể tiếp cận đầy đủ các lợi ích của công nghệ hiện đại. Cuộc sống ở Luxembourg, một quốc gia nhỏ bé ở châu Âu, cũng chẳng có gì kém tiện nghi hơn so với sống ở các nước láng giềng rộng lớn.
Trở lại với câu chuyện của Elon Musk, trừ khi con người phát minh ra một công cụ đột phá nào đó, việc vận chuyển bằng tên lửa hiện nay đồng nghĩa với những khoản chi phí khổng lồ cho hành trình thuộc địa hóa sao Hỏa. Để tham vọng này trở nên khả thi, tự cung, tự cấp phần lớn là điều quan trọng nhất.
Những người trên sao Hỏa chắc chắn sẽ bị tách khỏi phần còn lại của “nền kinh tế hệ mặt trời” và Musk khó lòng đưa đủ số người lên sao Hỏa để xây dựng được một cuộc sống hiện đại trên hành tinh đỏ.
Tuy nhiên, tham vọng chinh phục sao Hỏa của Musk cũng chính là sự nhắc nhở nhân loại về những khía cạnh tích cực của thương mại toàn cầu. Không thể phủ nhận toàn cầu hóa có những mặt trái, đặc biệt là những sự thay đổi nhanh chóng có thể phá vỡ cả một cộng đồng. Tuy nhiên, chúng ta sẽ không thực sự muốn sống trong một thế giới không có thương mại quốc tế.
Và có lẽ, chúng ta càng không muốn sống trên một hành tinh khác, nơi bị tách biệt khỏi những lợi ích mà toàn cầu hóa mang lại.
Elon Musk tiết lộ sốc về thời điểm đưa con người lên sao Hỏa
Con người đã đi bộ trên Mặt trăng cách đây nửa thế kỷ và có vẻ như chúng ta đang quay trở lại. NASA đặt mục tiêu đưa các phi hành gia lên bề mặt Mặt trăng trong thập kỷ tới với Hệ thống phóng không gian (SLS) và SpaceX Starship HLS, nhưng Elon Musk của SpaceX lại đặt mục tiêu xa hơn: Sao Hỏa.
Elon Musk đã đưa ra một số mốc thời gian rất thú vị để con người lên sao Hỏa, nhưng giờ ông đang giảm một nửa. Tờ Extreme Tech cho biết, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Elon Musk nói rằng, SpaceX sẽ đưa những người đầu tiên lên sao Hỏa sau 10 năm nữa và đó là trường hợp xấu nhất.
Thời gian có thể giảm xuống một nửa, tức là 5 năm, nếu mọi việc diễn ra hoàn hảo trong các cuộc thử nghiệm Starship sắp tới.
Elon Musk đã đưa ra dự đoán này trên podcast dài hơn 2 tiếng rưỡi với podcaster Nga Lex Fridman. Trong podcast, Elon Musk và Lex Fridman cũng thảo luận về công nghệ tự lái của Tesla, chip cấy não người Neuralink, meme và tất nhiên, SpaceX.
Trước đây, Elon Musk cho rằng, các nỗ lực thuộc địa hóa sao Hỏa có thể bắt đầu trong thập kỷ này, với một đội tàu vũ trụ Starship tập trung trên quỹ đạo Trái đất trước khi khởi hành tới sao Hỏa khi các hành tinh đi ngang qua nhau.
Tuy nhiên, Elon Musk đã từ bỏ tham vọng chi tiết đó khi Starship hình thành. Mặc dù, tàu vũ trụ đã đạt được một thành tích thực sự ấn tượng, nhưng thật khó để biết làm thế nào nó có thể đưa hàng chục người đến hành tinh đỏ trong một thập kỷ khi thậm chí vẫn chưa lên đến quỹ đạo.
Khi được hỏi về lịch trình thời gian này trong podcast, Elon Musk trả lời rằng, 10 năm là viễn cảnh xấu nhất. Trường hợp tốt nhất, Elon Musk nói, chỉ là 5 năm.
Hiện tại, NASA hy vọng sẽ hạ cánh sứ mệnh Artemis 3 lên Mặt trăng vào năm 2025, nhưng mục tiêu này đang bị hoài nghi do sự chậm trễ của SLS và các bộ đồ vũ trụ cải tiến. SpaceX cũng chỉ đang trong giai đoạn đầu thiết kế biến thể Starship để đưa phi hành đoàn hạ cánh xuống bề mặt Mặt trăng.
Nếu những vấn đề đó dẫn đến sự chậm trễ khác của Artemis, thì Elon Musk có thể đưa con người lên sao Hỏa trước Mặt trăng. Nếu thành hiện thực, đó sẽ là một thành tích đáng kinh ngạc và là một bản cáo trạng đối với các nhà thầu truyền thống của chính phủ Mỹ.
Đưa Starship lên sao Hỏa chủ yếu là một vấn đề kỹ thuật. Mục tiêu của phương tiện này là giảm chi phí mỗi tấn lên sao Hỏa đến mức khả thi khi có sự hiện diện của con người. Theo Elon Musk, trong thời điểm hiện tại, không phải cứ có tiền là lên được sao Hỏa.
Trước đây, Elon Musk từng nói, năm 2026 là năm mà ông tin rằng SpaceX sẽ hạ cánh các phi hành gia đầu tiên xuống sao Hỏa, nhưng rất nhiều thứ có thể xảy ra sai sót từ bây giờ đến lúc đó. Starship vẫn còn cần nhiều công việc và tên lửa đẩy Super Heavy ở giai đoạn đầu vẫn chưa bay.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận SpaceX là một dự án có tiềm năng lớn, ngay cả khi Elon Musk không đạt được tham vọng đưa con người lên sao hỏa trong 5 năm tới.
Elon Musk tin chắc con người sẽ lên sao Hỏa với giá phải chăng
Tỉ phú Elon Musk nói rằng, mức giá cho một vé lên tàu vũ trụ của ông tới sao Hỏa nên phù hợp túi tiền của hầu hết mọi người.
Công ty SpaceX của Elon Musk có kế hoạch xây dựng một thành phố trên hành tinh đỏ trong những thập kỷ tới.
Trong cuộc trò chuyện với người đứng đầu các hội thảo TED Chris Anderson ngày 18.4, Elon Musk được hỏi về giá của hành trình di cư lên sao Hỏa. Ông Anderson hỏi liệu giá có thể xuống thấp đến vài trăm nghìn USD hay không.
Elon Musk cho biết, mức giá sẽ được xác định một phần theo tình hình kinh tế nhưng cũng cần phải khiến việc du hành trên sao Hỏa có giá cả phải chăng để thu hút khoảng 1 triệu người để xây dựng thành phố trên sao Hỏa.
“Nếu chi phí chuyển đến sao Hỏa, giả định là 100.000 USD, thì tôi nghĩ rằng hầu như bất kỳ ai cũng có thể làm việc, tiết kiệm và cuối cùng có 100.000 USD và có thể lên sao Hỏa nếu họ muốn” – Elon Musk nói.
Ông chủ SpaceX nói thêm: “Chúng tôi muốn cung cấp cho bất kỳ ai muốn đi”.
Kịch bản mà Elon Musk mô tả dường như được dự báo trước về việc những người muốn du hành sao Hỏa sẽ bán nhà cửa và các tài sản khác để đi.
Trong cuộc phỏng vấn, Elon Musk đã đề cập đến các nguồn tài trợ tiềm năng khác, như được chính phủ tài trợ hoặc cho vay tiền.
Trước đó, Elon Musk từng giả định một chuyến đi khứ hồi lên sao Hỏa có giá từ 100.000 đến 500.000 USD.
Vào năm 2020, Elon Musk bày tỏ hy vọng sẽ chế tạo 1.000 tàu vũ trụ Starship của SpaceX trong vòng 10 năm để đưa 1 triệu người lên sao Hỏa vào năm 2050 để xây dựng một thành phố trên sao Hỏa. Ông gợi ý rằng con người có thể đáp xuống sao Hỏa lần đầu vào năm 2029.
Theo Nhịp sống kinh tế, Lao Động