Jack Ma và Jeff Bezos là hai vị tỷ phú đại diện cho hai đế chế thương mại điện tử hàng đầu thế giới là Alibaba và Amazon. Dù đều có niềm đam mê với thương mại điện tử nhưng triết lý kinh doanh của cả hai đều có nhiều điểm khác biệt.
Vào năm 1990, Jack Ma còn đang giảng dạy môn Tiếng Anh tại ĐH Hangzhou Dianzi. Lúc đó ai có thể ngờ rằng 24 năm sau, người đàn ông đó sẽ trở thành người giàu nhất TQ?
Cũng tại thời điểm đó, Jeff Bezos đang làm việc tại D.E. Shaw & Co., một công ty quản lý đầu tư có trụ sở tại New York. Với tấm bằng tốt nghiệp loại ưu về Khoa học máy tính và Kỹ thuật điện của trường đại học Priceton, Bezos chắc chắn sẽ theo ngành khoa học công nghệ, chỉ là vấn đề thời gian.
Nhiều năm sau đó, cả hai đều có sự lựa chọn tên công ty của mình một cách tương đồng. Nếu như Jeff muốn cái tên Cadabra có nghĩa là ma thuật, thì Jack lại muốn cái tên Alibaba với mong muốn tìm được câu thần chú “vừng ơi mở ra”. Đó chính là khởi đầu cho thứ mà họ đã đạt được: thương mại điện tử và phép màu.
Những câu chuyện sơ khai này chính là những dấu hiệu báo trước về quan điểm của công ty mà họ gây dựng, hãy cùng nhìn một cách sâu sắc hơn về hai người sáng lập và hai công ty được xem là đinh hình tương lai của ngành bán lẻ trực tuyến.
Khách hàng là hàng đầu?
Amazon nổi tiếng với nỗi ám ảnh về khách hàng và là một quy tắc trong văn hóa làm việc của Amazon. Jeff Bezos luôn đặt khách hàng làm trọng tâm:
“Chúng tôi có rất nhiều khách hàng đối xử với chúng tôi rất tốt và mục tiêu của chúng tôi là lấy khách hàng làm trung tâm của mọi hoạt động. Nếu có một lý do gì chúng tôi đã làm tốt hơn so với các đồng nghiệp của chúng tôi trong không gian Internet trong sáu năm qua, đó là vì chúng tôi đã tập trung vào sự trải nghiệm khách hàng, điều đó thực sự quan trọng, trong bất kỳ loại hình kinh doanh nào. Nhất là với môi trường trực tuyến, khi mà việc truyền miệng có sức ảnh hưởng rất mạnh mẽ.”
Jack Ma lại có quan điểm khác về vấn đề này. Trao đổi với phát thanh viên của CNBC ít phút sau khi Alibaba chính thức lên sàn chứng khoán New York vào ngày 22/9, ông cho biết: “Khách hàng là trên hết, thứ hai là nhân viên và thứ ba là các cổ đông.” Tuy nhiên “khách hàng” mà Jack Ma nói đến không phải là người dùng hàng ngày, mà là các doanh nghiệp nhỏ sử dụng Taobo và Tmall.
Trong cuộc trò chuyện tại Stanford vào năm 2013, Jack Ma cũng đã nói rõ điều này:
“Alibaba không phải là công ty hướng tới đối tượng khách hàng cá nhân. Thế giới thay đổi không ngừng và thật khó để đánh giá chính xác tất cả nhu cầu của người dùng. Các doanh nghiệp nhỏ biết rõ hơn về nhu cầu của khách hàng của họ. Vì vậy chúng tôi tạo điều kiện để họ đáp ứng nhu cầu của khách hàng đó.”
Sự khác biệt này có thể nhìn nhận rõ hơn qua câu chuyện về các giao dịch giữa Amazon và các doanh nghiệp nhỏ. Vào năm 2006, Amazon được cho là đã ăn chặn doanh số của một doanh nghiệp 200 năm tuổi chuyên cung cấp dao nổi tiếng của Đức. Trong năm 2007, khi Amazon ra mắt máy đọc sách Kindle, không một nhà xuất bản nào biết đến giá $9.99/đầu sách trước đó.
Và cũng ngay trong năm nay, Amazon đã cản trở việc khách hàng mua sách từ các nhà xuất bản Hachette, theo nhận định của Forbes là vì “Amazon muốn một phần lớn hơn trong lợi nhuận của các nhà cung cấp sản phẩm, tự nhận là để truyền lại cho khách hàng của mình dưới hình thức giá thấp hơn”. Amazon hoạt động như một đế chế độc quyền.
Triết lý của Alibaba hoàn toàn khác với Amazon, đó cũng là chủ đề mà Jack Ma đã tập trung nói về trong buổi trò chuyện tại Stanford vào năm 2011:
“Tôi tin rằng trong không gian Internet không có suy nghĩ về đế chế. Có nghĩa rằng một là bạn theo tôi và hai là tôi sẽ triệt tiêu bạn. Tôi ghét đế chế. Tôi tin vào Hệ sinh thái, tất cả mọi người đều giúp đỡ và kết nối với nhau. Vì vậy, Taobao trở nên quá lớn, phát triển quá nhanh và tôi lo ngại về điều đó. Mang đến cho ngành kinh doanh cơ hội và cũng mang đến cho các đối thủ cơ hội.”
Không tiền, không công nghệ, không kế hoạch
Nếu đào sâu hơn vào triết lý kinh doanh của hai gã khổng lồ, chúng ta sẽ bắt đầu thấy sự khác biệt ngày càng sâu sắc hơn. Jack Ma đã chia sẻ một số đặc thù trong câu chuyện sáng lập của Alibaba: “Có 3 lý do đằng sau thành công của chúng tôi. Đó đều là những điểm có giá trị. Thứ nhất, chúng tôi không có tiền. Thứ hai, chúng tôi không có hiểu biết về công nghệ. Và thứ ba, chúng tôi chưa bao giờ lên kế hoạch.”
Alibaba bắt đầu với RMB 50,000 tương đương với $8,150. Trong khi đó, Jeff nhận được hỗ trợ của ba mẹ mình với số tiền là $300,000 khi bắt đầu Amazon.
Ma là một giáo viên dạy tiếng Anh trước khi cuộc hành trình kinh doanh của mình. Trong khi đó, Bezos tốt nghiệp một trường thuộc Ivy League.
Ngược lại với triết lý “không kế hoạch” của Jack Ma, Jeff Bezos là một người lên kế hoạch một cách tỉ mỉ chi tiết. Trong một đoạn video ngắn vào 2009, sau khi mua lại Zappos, ông đã vạch ra một lộ trình chặt chẽ theo những yếu tố sau: khách hàng, phát minh và suy nghĩ dài hạn.
Jack Ma – Jeff Bezos: Đông – tây khác biệt
Đối với Jeff Bezos khách hàng luôn được đặt lên hàng đầu và Amazon luôn chú trọng vào trải nghiệm của khách hàng và ghi dấu ấn của mình vào tâm trí khách hàng. Ám ảnh với khách hàng cũng là nguyên tắc đầu tiên trong 16 nguyên tắc lãnh đạo của Amazon được đăng công khai trên trang chủ của Amazon. Ông còn nhấn mạnh nó nhiều lần trong các bức thứ gửi cổ đông của mình:
“Tôi luôn nhắc nhở nhân viên của mình rằng phải lo lắng, phải thức dậy mỗi ngày trong hoảng sợ. Không phải sợ những đối thủ cạnh tranh, mà là so khách hàng của chúng tôi. Khách hàng chính là những ngươi giúp công ty chúng tôi thành công được như ngày hôm nay, họ là những người có môi quan hệ khắng khít với chúng tôi, và họ là những nguời mà chúng tôi nợ một món nợ ân tình. Và chúng tôi nghĩ rằng họ sẽ trung thành với chúng tôi- cho đến giây phút mà có ai khác cung cấp cho họ dịch vụ tốt hơn.” – Thư gửi cổ đông năm 1998 (The Bezos Letters).
“Coi nhu cầu của khách hàng là điểm xuất phát và truy ngược lại những việc cần làm đòi hỏi chúng ta không ngừng trau dồi năng lực và luyện tập tay nghề, không bận tâm những bước đi đó có gian nan hay khó khăn đến nhường nào.”_ Thư gửi cổ đông năm 2008 (The Bezos Letters).
Nhờ luôn giữ vững nguyên tắc này mà chỉ trong vòng 20 năm Amazon đã trở thành sàn thương mại lớn nhất thế giới và đưa Jeff Bezos trở thành top 10 người giàu nhất thế giới.
Jack Ma lại có quan điểm hơi trái ngược. Phát biểu tại Đại học Stanford vào năm 2013, Jack Ma đã phát biểu quan điểm của mình:
“Alibaba không phải là một công ty cho những người tiêu dùng. Tôi biết rằng chúng tôi không có AND để trở thành một công ty tiêu dùng. Thế giới đang thay đổi rất nhanh, và rất khó để đánh giá nhu cầu của người tiêu dùng. Các doanh nghiệp nhỏ hiểu rõ hơn ai hết về nhu cầu khách hàng của họ. Chúng tôi trao quyền lực tới những người bán hàng và doanh nghiệp nhỏ để hỗ trợ hệ thống khách hàng của họ.”
Jack Ma đã đưa Alibaba đi theo hướng mô hình B2B liên kết các doanh nghiệp vừa nhỏ lại với nhau và đây là nước đi đúng đắn ở một quốc gia sản xuất được mệnh danh là “công xưởng của thế giới” như Trung Quốc, nhờ đó mà Jack Ma trở thành một trong những người giàu nhất Trung Quốc.
Khi ta tìm hiểu sâu hơn những triết lý kinh doanh của 2 vị tỷ phú ta lại thấy sự khác biệt sâu sắc hơn. Trong một lần phát biểu tại đại học Stanford vào năm 2013, Jack Ma đã chia sẻ câu chuyện khi sáng lập Alibaba:
“Dốt nát không có gì đáng sợ. Có ba lý do đằng sau sự thành công của chúng tôi. Chúng là những điểm vô cùng hợp lý. Đầu tiên, chúng tôi không có tiền. Thứ hai, chúng tôi không hiểu gì về công nghệ. Thứ ba, chúng ta không bao giờ lên kế hoạch.”
Ngược lại, Jeff Bezos lại là một người luôn lên kế hoạch một cách tỉ mỉ, ông luôn áp dụng tư duy dài hạn vào những chiến lược kinh doanh của mình:
“Khi bạn lần đầu tiên tạo ra một cái gì đó, cho dù đó là một doanh nghiệp mới hay một sản phẩm, bạn phải phát minh. Nếu bạn có thể phát minh ra, điều đó có nghĩa là bạn sẽ thử nghiệm và bạn sẽ phải có tư duy dài hạn”
“Bạn không thể bỏ qua các bước. Bạn phải bước từng bước một. Mọi thứ cần có thời gian và sẽ Không có phím tắt nào cả. Nhưng bạn hãy chắc chắn rằng, bạn đang thực hiện những bước đi đó với niềm đam mê và sự mãnh liệt nhất.
Dù khác biệt trong quan điểm, nhưng hai gã khổng lồ công nghệ vẫn đang tiếp tục phát triển. Ngày nay, giá trị tài sản của Jack Ma là 22,8 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 67 trong danh sách những người giàu nhất thế giới. Jeff Bezos đứng thứ 2 trong danh sách này với giá trị tài sản lên đến 195 tỷ đô la Mỹ.
Theo actionvn, Chaan Choux
Xem thêm bài liên quan
- Tỷ phú Jeff Bezos tổ chức đính hôn với bạn gái trên siêu du thuyền 500 triệu USD, nhẫn kim cương 2,5 triệu USD
- Thời “khai thiên lập địa” của đế chế Amazon: Chỉ từ cửa hàng sách trở thành ông trùm chi phối thương mại toàn cầu
- Nhớ lại thời “khai thiên lập địa” Amazon của Jeff Bezos: Từ cửa hàng sách trở thành đế chế chi phối thương mại toàn cầu