Chuyên gia Nguyễn Phi Vân khuyên: Hãy mang tâm lý làm chủ ngay cả khi đang làm thuê

“Trong cuộc đời làm quản trị, những người tôi quý trọng và tín nhiệm nhất là những người luôn mang tâm lý: “Không phải tôi đi làm thuê, mà tôi đang làm chủ””, doanh nhân, chuyên gia nhượng quyền Nguyễn Phi Vân bày tỏ.

Bà Nguyễn Phi Vân – thành viên sáng lập và phát triển Công ty World Franchise Associates khu vực Đông nam Á, đồng thời cũng là Chủ tịch Công ty Retail & Franchise Asia, Cố vấn về nhượng quyền thương hiệu cho Chính phủ Malaysia, đã có những chia sẻ về hành trình quản trị của mình suốt chặng đường đã qua:

Mang tâm lý làm chủ ngay cả khi đang làm thuê

Chị nghĩ sao về việc các bạn trẻ sớm chọn con đường startup hay làm freelance vì muốn “né” môi trường công sở?

Quan điểm của Phi Vân là: Ai thích làm gì trên đời này thì hãy làm điều đó một cách tốt nhất. Cho nên, startup cũng được, đi làm thuê cũng được, làm freelance cũng được… cái gì bạn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc nhất thì bạn làm thôi.

Tuy nhiên, khi bạn làm bất cứ thứ gì, điều kiện tiên quyết để thành công là bạn cần phải có kiến thức và kỹ năng. Kiến thức và kỹ năng nếu chỉ học trong trường đại học hoặc học ở Việt Nam thôi thì hơi thiếu nên với những ai cảm thấy mình chưa đủ thì nên đi làm thuê cho những tập đoàn, công ty chuyên nghiệp để học hỏi, trau dồi. Học hỏi và trở thành người chuyên nghiệp thì chọn con đường startup, bạn sẽ đạt tỷ lệ thành công cao hơn.

Nếu startup ngay khi mới ra trường cũng được, nhưng bạn sẽ không có đủ nguồn lực để phát triển tốt nhất. Vậy thì bạn phải tìm những nhà sáng lập, những co-founder, những người có kinh nghiệm, trải nghiệm, kiến thức… để đồng hành, giúp bạn đi xa hơn.

Trước khi chọn con đường freelance, bạn cũng nên bắt đầu từ một tổ chức, một công ty nào đó, học cách làm việc chuyên nghiệp, học cách quản trị bản thân mình tốt nhất trước khi bạn bước ra làm một người tự do.

Theo chị, các bạn mới ra trường nên làm công ty nhỏ hay tập đoàn lớn để thu nạp được nhiều nhất kinh nghiệm và kỹ năng?

Thật ra làm tập đoàn lớn hay công ty nhỏ không quan trọng. Quan trọng người sếp của bạn là ai. Khi bạn mới ra đời, người sếp đầu tiên có vị trí, ý nghĩa rất quan trọng. Đó sẽ là mentor, là người thầy, người dẫn dắt mình cả cuộc đời. Tìm thầy mới quan trọng chứ tìm công ty không quan trọng.

Trong môi trường công sở, làm sao để được sếp quý trọng và tín nhiệm?

Trong cuộc đời làm quản trị, những người tôi quý trọng và tín nhiệm nhất là những người luôn mang tâm lý: “Không phải tôi đi làm thuê, mà tôi đang làm chủ”. Bởi vì khi bạn mang tinh thần làm chủ thì không có mô tả công việc là gì, làm ngày nào – nghỉ ngày nào, làm như thế nào là vừa đủ…, trái lại luôn nghĩ ra những thứ tốt nhất, hay ho nhất, sáng tạo không ngừng, đặc biệt không chỉ làm việc ở mức tốt, mà luôn đạt mức xuất sắc, vượt xa sự trông đợi của người khác. Đó cũng là người luôn được cất nhắc, được đầu tư, được nhắm đến trở thành cộng sự của tôi trong các dự án mới.

Thái độ làm chủ ấy khiến những người cộng sự làm cùng bạn mong muốn biến bạn thành người làm chủ. Nếu làm được việc đó, con đường làm thuê của bạn sẽ ngắn lại, con đường làm chủ trở nên rộng rãi, thênh thang hơn.

LÀM THUÊ LÊN LÀM CHỦ: CÔNG THỨC 2 BÁNH XE

Bánh xe kéo – đặt mục tiêu 

Mục tiêu là phương pháp hữu hiệu giúp hiện thực hóa từ giám sát và quản lý kiểu bị động sang tự quản lý chủ động. Chuyên gia hàng đầu thế giới về tư vấn quản trị, Peter Drucker từng nói: “Nếu không thể cân bằng nó, bạn sẽ không thể quản lý nó.” 

Bánh xe khởi động – khích lệ người khác

Vật chất và huân chương hay bằng khen đều quan trọng. Nhậm Chính Phi, người sáng lập ra Huawei từng nói: “Khích lệ không chỉ nên là vật chất, nhân viên không phải chỉ vì tiền mới nỗ lực làm việc, bạn phải đem lại cho họ cảm giác tự hào, vinh quang.” 

LÀM THUÊ LÊN LÀM CHỦ: CÔNG THỨC 4 NGUYÊN TẮC

Vui vẻ 

Đem lại cho nhân viên môi trường làm việc thoải mái, không khí làm việc vui vẻ. Áp lực lớn sẽ chỉ làm hạn chế sự tích cực và năng lực sáng tạo của nhân viên. 

Kết quả 

Kết quả = tốc độ (làm ngay) + hiệu suất (làm nhanh) + tỉ mỉ (làm cho tới) + thành quả (làm cho tốt) + số liệu (nói cho rõ ràng). 

Hợp tác 

Thiết lập ý niệm về hợp tác giữa các thành viên. Một nhóm cần tới các thành viên giống như thiên nga, vừa có thể độc lập làm “bài tập về nhà” lại vừa có thể hợp tác với cả nhóm, chứ không phải những nhân viên kiểu “chó hoang” lúc nào cũng một mình, đến về lúc nào không ai hay. 

Phát triển 

Đoàn đội muốn phát triển, các thành viên phải phát triển trước tiên.Trách nhiệm quan trọng nhất của lãnh đạo đó là: làm giáo viên (truyền dạy kĩ năng) + làm nhà tư vấn tâm lý (phụ đạo tâm lý) + kết thang (giúp; các thành viên leo lên) + xây dựng sân khấu (tạo cơ hội cho nhân viên có cơ hội thể hiện). 

LÀM THUÊ LÊN LÀM CHỦ: CÔNG THỨC: 8 KHÔNG

Không “làm việc”, mà hãy “làm người” 

Tự mình làm thì là làm việc, dẫn dắt mọi người cùng làm mới là làm việc lớn, gây sự nghiệp; người bình thường làm việc, người ưu tú xây dựng nghiệp lớn. Lãnh đạo hạng một làm người không làm việc, lãnh đạo hạng hai vừa làm người vừa làm việc, lãnh đạo hạng ba không làm người chỉ làm việc. 

Một lãnh đạo ưu tú là người đặt nguyên tắc làm người lên hàng đầu chứ không phải bất chấp tất cả làm mọi việc để tạo ra lợi ích, lãnh đạo ra sao, sẽ tạo ra một đoàn đội y như vậy, xấu xa hay tốt đẹp, cứ nhìn vào người cầm đầu. Doanh nhân người Mỹ Stephen Covey nói: muốn lãnh đạo được người khác, trước tiên phải lãnh đạo được bản thân mình, đây là một trong 7 thói quen của những người ưu tú. 

Làm “sói đầu đàn” thay vì chỉ là “dê đầu đàn”

Con dê có ưu tú tới đâu cũng sẽ không thể dẫn dắt được con sói bình thường nhất. Muốn tạo ra một đoàn đội lớn mạnh, bản thân trước tiên phải đủ tài giỏi và mạnh mẽ. 

Trong một công ty phát triển nhanh chóng, lãnh đạo nên bá đạo và khí thế một chút. Napoleon nói: “Tôi có lúc giống sư tử, có lúc lại giống cừu non. Bí quyết thành công của tôi nằm ở chỗ: Tôi biết lúc nào thì nên là sư tử và lúc nào thì nên là một con cừu non.” 

Làm “trọng tài” chứ đừng làm “đại ca”

Một lãnh đạo giỏi, trong quá trình quản lý nên làm được điều này: chế độ tuyệt tình + quản lý vô tình + lãnh đạo có tình.Quản người theo chế độ + quản việc theo quy trình, mới có thể đưa đoàn đội đi ổn định và xa hơn.

Đừng luôn tự cho mình là lão đại, mà hãy làm một trọng tài thật công bằng. Silos Maycock, Chủ tịch Công ty Thương mại Máy nông nghiệp Quốc tế Hoa Kỳ, cho biết: “Quản lý là một thứ tình yêu nghiêm khắc”. Nghiêm khắc, nói đến chế độ vô tình, tình yêu, đề cập đến tình thương và sự quan tâm của lãnh đạo. 

Đừng quản “cử chỉ”, hãy quản “lòng người” 

Quản lý là quản người, dẫn dắt là dẫn dắt lòng người. Đừng sát sao từng hành động cử chỉ của nhân viên, đó gọi là soi mói, thay vào đó hãy nắm bắt lòng người. Bạn nghĩ cho nhân viên càng nhiều, nhân viên càng có trách nhiệm hơn với bạn. Bác sỹ tâm hồn. Cần thường xuyên hiểu xem nhu cầu nội tâm của nhân viên.

Ông trùm quảng cáo người Anh, David Ogilvy nói: “Lãnh đạo thành công nhất nhất định là người có thể đáp ứng nhu cầu tâm lý của nhân viên.” Đầu tư tình cảm. Chủ tịch của Mc Donald Nhật Bản, Den Fujita nói “Đầu tư tình cảm, đánh vào lòng người là loại đầu tư có chi phí thấp nhất nhưng lại cho ra được hiệu quả cao nhất trong tất cả các loại đầu tư.” 

Nắm “mục tiêu” thay vì “quyền lực”

Nhắm chuẩn mục tiêu. Đơn phương độc mã chết nhanh hơn, nhiều người vun củi lửa sẽ cháy cao hơn. Thả lỏng quyền lực, tập trung nhìn vào mục tiêu, hiệu quả tự nhiên sẽ tới. Một lãnh đạo thành công không chỉ là cao thủ trao quyền mà còn là cao thủ nắm quyền.

Nhậm Chính Phi nói: “Trao quyền không phải là phân quyền, thứ trao đi là quyền quyết sách, thứ giữ lại được là quyền kiểm soát.” Trao quyền cần tuân theo 7 nguyên tắc: không vượt cấp, năng lực nhân viên, trao quyền đơn nhất, mục tiêu rõ ràng, ranh giới quyền lực, trách nhiệm rõ ràng, yêu cầu phản hồi. 

Đừng làm “người chăn nuôi”, hãy làm “nhà tuyên truyền” 

Không thể nào để nhân viên cứ vậy mà đâm đầu chạy, chủ động, biết việc, biết năng lực mới là con đường đúng đắn. Vì vậy, là con khỉ thì trao cho họ cái cây,còn là hổ thì hãy trao cho họ quả núi. 

Nhà kinh doanh người Mỹ Jack Welch nói: “Các nhà lãnh đạo nên đảm bảo rằng mọi người không chỉ nhìn thấy những viễn cảnh mục tiêu của mình mà còn phải khiến họ có thể thực sự cảm nhận được những viễn cảnh đó.” Cơ chế cạnh tranh cho phép nhân viên thắt chặt chuỗi chấp hành, khích lệ thành tích giúp nhân viên duy trì sự nhiệt tình làm việc lâu dài. 

“Đập tường” trước rồi hãy “xây tường”

Hãy đập đi 5 bức tường cản trở giao tiếp và trao đổi giữa các thành viên: tự cao tự đại, luôn cho mình là đúng, cao ngạo định kiến, từ chối lắng nghe, thiếu tín nhiệm. Tiền đề trong giao tiếp giữa các thành viên trong một nhóm là sự tôn trọng.

Tổng thống thứ 34 của hoa Kỳ, Eisenhower nói: “Bạn không thể lãnh đạo người khác bằng cách nắm đầu họ xoay mòng mòng, đó là xâm phạm, không phải lãnh đạo.”Biểu dương phải nhiệt liệt rùm beng một chút cũng được, nhưng phê bình thì hãy tiến hành một cách riêng tư. Nhà quản lý học Yakol cho biết: “Biểu dương một người tốt nhất nên dùng công văn, phê bình một người hãy cố gắng dùng điện thoại.” 

Xem xét cả ưu lẫn khuyết điểm

Lãnh đạo phải biết phát hiện điểm sở trường của nhân viên. Jack Ma nói: “Bạn phải tìm ra ưu điểm của một người, tìm ra ưu điểm mà tới cả họ cũng không biết thì đó chính là điểm lợi hại của bạn.”

Nhân viên có khuyết điểm cũng là một mỏ khoáng sản, dùng đúng dùng tốt sẽ là tinh binh tướng mạnh. Dùng người hãy để họ phát huy sở trường của mình, đừng cứ mãi hằn học với khuyết điểm của họ. 

Theo Trí thức trẻ, Báo Dân sinh